Grupa posłów Koalicji Obywatelskiej i Trzeciej Drogi - Polska 2050 złożyła w Sejmie projekt ustawy zakładającej zamrożenie cen prądu, gazu i ciepła dla gospodarstw domowych i podmiotów wrażliwych do końca czerwca 2024 r.
Minimalizacja podwyżek cen prądu, gazu i ciepła w 2024 roku
- Celem ustawy jest zminimalizowanie podwyżek wpływu cen energii i gazu dla najbardziej wrażliwych odbiorców, w tym przede wszystkim odbiorców w gospodarstwach domowych, szeroko rozumianych podmiotów użyteczności publicznej (w tym szpitale, szkoły, przedszkola, czy ośrodki pomocy społecznej) oraz jednostek samorządu terytorialnego, po dniu 31 grudnia 2023 roku – napisano w uzasadnieniu i podkreślono, że brak wprowadzenia takich rozwiązań spowodowałby bardzo wysokie wzrosty rachunków dla obiorców, które w zależności od rynku mogłyby wynosić nawet 50%, 70% czy w skrajnych przypadkach ponad 100%.
Ochrona konsumentów przed szokiem cenowym
Autorzy projektu podkreślają jednak, że proponowane rozwiązania muszą z jednej strony zapewniać ochronę odbiorców przed nadmiernymi skutkami w dalszym ciągu wysokich cen energii i nośników energii, lecz z drugiej strony powinny zmierzać w stronę stopniowego przywracania mechanizmów rynkowych kształtowania cen na tych rynkach bez ingerencji państwa. Takie podejście pozwoli również uniknąć gwałtownego jednorazowego wzrostu rachunków za energię i nośniki energii po ustabilizowaniu się sytuacji rynkowej na tych rynkach, co ma również bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia planowania budżetów domowych i samorządowych.
Stabilizacja cen energii w 2024 roku?
Przewiduje się, że pierwsza połowa 2024 roku przyniesie dalsze stabilizowanie się czynników kosztowych przedsiębiorstw energetycznych, wycenę na niższym poziomie cen nośników energii elektrycznej, gazu i ciepła. Przywrócenie obliga giełdowego sprzedaży energii elektrycznej będzie wymuszało konkurencję w segmencie wytwórców energii elektrycznej na rynku hurtowym oraz dalszy spadek cen w porównaniu z cenami z okresu 2023 roku.
Będą limity cen energii elektrycznej
Szacunkowo, maksymalna cena energii elektrycznej w wysokości 412 zł/MWh będzie obowiązywała gospodarstwa domowe w zależności od poziomu zużycia energii elektrycznej, co pozwoli skierować ochronę do najbardziej potrzebujących. Z tego względu zakładane jest utrzymanie obecnych limitów zużycia dla odbiorców uprawnionych na okres od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r.
Zakładane jest utrzymanie obecnych limitów zużycia dla odbiorców obliczone jako 50% dotychczas przyjętych limitów (ponieważ będą obowiązywać przez pół roku). A więc maksymalnie:
- 1,5 MWh dla gospodarstw domowych,
- 2 MWh dla prowadzących, w dniu wejścia w życie ustawy, gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej oraz w przypadku odbiorcy uprawnionego posiadającego, w dniu wejścia w życie ustawy, Kartę Dużej Rodziny,
- 1,8 MWh w przypadku odbiorcy uprawnionego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub zamieszkującego wspólnie z osobą posiadającą orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także dedykowanej ceny dla rodzinnych ogrodów działkowych.
Gospodarstwa rolne zapłacą za prąd więcej w 2024 roku
W odniesieniu do odbiorców w gospodarstwie domowym przekraczających w zadanym okresie od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r. zużycie 1,5 MWh oraz jednostek samorządu terytorialnego i podmiotów użyteczności publicznej (niezależnie od zużycia) przewiduje się utrzymanie na dotychczasowym poziomie ceny maksymalnej 693 zł/MWh.
W zakresie stawek za usługi dystrybucyjne przewiduje się utrzymanie ochrony odbiorców w gospodarstwach domowych do poziomów zużycia wskazanych powyżej w okresie od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r.
Wsparcie dla użytkowników pomp ciepła
W celu utrzymania ceny maksymalnej przewiduje się wsparcie w szczególności odbiorców wykorzystujących energię elektryczną do ogrzewania (m.in. z użyciem pomp ciepła). Rozwiązanie to będzie zatem wspierać osoby, które decydują się na ogrzewanie domów w przyjazny środowisku sposób i zachęcać do inwestycji w odnawialne źródła energii w przyszłości. Wprowadzono również ograniczenie cen energii elektrycznej dla odbiorców, którzy zawarli umowy z gwarancją stałej ceny.
Ochrona odbiorców na rynku gazu
Projektu ustawy wprowadza także cenę maksymalną paliw gazowych oraz stawki opłat za świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych stosowane w rozliczeniach z niektórymi odbiorcami paliw gazowych w okresie 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024. Zakres podmiotów objętych ochroną nie uległ zmianie. Pozostają nimi:
- gospodarstwa domowe,
- wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
- podmioty zobowiązane do dostaw na potrzeby mieszkaniowe i użyteczności
- podmiotów użyteczności publicznej.
Cena maksymalna za gaz pozostanie bez zmian
W projekcie utrzymano wsparcie dla odbiorców paliw gazowych w gospodarstwach domowych o najniższych dochodach, którzy jako główne źródło ogrzewania wykorzystują kocioł na paliwa gazowe, wpisany lub zgłoszony do centralnej ewidencji emisyjności budynków, w postaci refundacji podatku VAT.
Pozostawiono także system i mechanizm rekompensat dla podmiotów uprawnionych (przedsiębiorstw energetycznych) z tytułu stosowania ceny maksymalnej paliw gazowych lub stawek opłat za świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych, przy czym w przypadku braku zatwierdzenia taryf na 2024 r. przez Prezesa URE, do chwili ich zatwierdzenia rekompensaty będą wypłacane w wysokości 50% cen stosowanych w 2023 r.
Ochrona odbiorców na rynku ciepła
Projekt ustawy przewiduje utrzymanie na okres od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r. przewidzianych obecnie mechanizmów ograniczenia wysokości cen za ciepło i jego dostawę. Ograniczenie to będzie wynikało z zastosowania najniższej z trzech cen:
- cen i stawek opłat wynikających ze stosowanych taryf,
- maksymalnych cen i stawek opłat ustalonych przez Prezesa URE na dzień 30 września 2022 r. powiększone o 40%,
- cen ciepła wynikających ze średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą obliczonej na podstawie określonych ustawowo cen wytwarzania ciepła dla danego źródła ciepła (gaz, olej, węgiel, OZE) powiększonych o aktualnie stosowane stawki taryfowe opłat dystrybucji ciepła.
Zakres podmiotów objętych ochroną nie uległ zmianie. Pozostają nimi:
- gospodarstwa domowe,
- wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
- podmioty zobowiązane do dostaw na potrzeby mieszkaniowe i użyteczności,
- podmiotów użyteczności publicznej.
Będą zwaloryzowane dodatki osłonowe
W projektowanej ustawie założono zwiększone wsparcie dla osób najuboższych w celu eliminacji zjawiska ubóstwa i wykluczenia energetycznego. Z tego względu projektowana ustawa kwoty dodatku osłonowego przypadające na okres pierwszego półrocza 2024 r., zostały zwaloryzowane o urzędowo potwierdzony wskaźnik inflacji w 2022 roku wynoszącej 14,4%.
