W uprawie zbóż w polskich warunkach klimatycznych w praktykę rolniczą na dobre wpisał się dwuzabiegowy system ochrony. W latach z większą presją chorób lub na polach nastawionych na uzyskiwanie wysokich plonów stosuje się modyfikacje, polegające na wprowadzaniu zabiegu nakierowanego na zwalczanie fuzarioz lub przy odchyleniach od średniego przebiegu pogody wykonuje się różnego rodzaju zabiegi uzupełniające, typu zabieg czyszczący w momencie ruszenia wegetacji lub zabieg pomostowy na liść flagowy.
Pomiędzy nakierowanym na mączniaka i choroby podstawy źdźbła zabiegiem T1 a zabiegami wykonywanymi w fazie kwitnienia na fuzariozę kłosa przypada okres ochrony części rośliny najważniejszych pod względem produkcyjności. Dwa górne liście oraz umieszczone w bezpośrednim sąsiedztwie z ziarniakiem plewy i plewki to organy w największym stopniu odpowiadające za wysokość plonowania. Organy te, ze względu na swe położenie, wystawione są na operację słoneczną w czasie, kiedy największa ilość energii dociera do roślin. Jakakolwiek redukcja powierzchni asymilacyjnej czy zmniejszenie intensywności przemian fizjologicznych jest stratą wcześniej zainwestowanych pieniędzy. Na ograniczenie powierzchni asymilacyjnej, ale również na stratę części już wytworzonych przez rośliny składników ogromny wpływ mają patogeny grzybowe. Każdy z nich działa inaczej, charakteryzują się innym cyklem rozwojowym, jednak ich wspólną cechą jest redukcja plonowania.
Choroby grzybowe zbóż
W okresie największej aktywności górnych liści i kłosa najgroźniejszą w skutkach jest septorioza paskowana liści i septorioza plew. Choroba rozwija się przede wszystkim na pszenicy i pszenżycie, po długotrwałym zwilżeniu rośliny, utrzymującym się dłużej niż kilkanaście godzin. Choroba charakterystyczna jest dla plantacji wysoko plonujących i związana jest z architekturą łanu – większa obsada źdźbeł kłosonośnych na jednostce powierzchni wiąże się ze słabszym przewietrzaniem i utrzymującą się wyższą wilgotnością słabo osuszanych wiatrem roślin. Septorioza wyrządza większe straty na glebach mocniejszych, ponieważ to one są bardziej sprawne, magazynują więcej wody i w dłuższym czasie systematycznie oddają ją roślinom i do powietrza. Na glebach zwięzłych łatwiej o stojącą wodę w kałużach czy koleinach, które również podnoszą realną wilgotność w gęstym łanie. Dlatego też wszyscy rolnicy gospodarujący na glebach zwięzłych przy technologii nastawionej na uzyskiwanie wysokich plonów narażeni są na szczególne ryzyko ataku septoriozy. Na glebach piaszczystych prawdopodobieństwo infekcji znacznie spada, chociaż nie można go wykluczyć całkowicie. Będzie ono natomiast bardziej zależne od przebiegu warunków pogodowych oraz od wrażliwości odmiany.
Regiony północnej Polski i wszystkie obszary charakteryzujące się wilgotniejszymi warunkami są narażone na atak rdzy żółtej. Groźne są zwłaszcza jej późne infekcje, atakujące liść flagowy oraz plewy i plewki. W przypadku suchej pogody rdza żółta ustępuje rozwojowi rdzy brunatnej.Brunatna plamistość liści to choroba inwazyjna. Jej występowanie na roślinach można zauważyć w początkowych fazach strzelania w źdźbło, ale występuje również w fazie liścia flagowego. Powszechnie atakuje w warunkach chłodniejszych dni, z podwyższoną wilgotnością (temperatura 10–18°C, wilgotność na poziomie 80%). W wyniku choroby producenci tracą nawet połowę zakładanego plonu.
Jęczmień ozimy i jary porażany jest patogenami wyspecjalizowanymi w rozwoju na tym gatunku. Plamistość siatkowa, rynchosporioza czy ramularia są chorobami, które coraz częściej można spotkać na plantacjach obu form jęczmienia. Statystycznie największe straty wyrządza pierwsza z wymienionych.
Skuteczne zwalczanie
Stosowanie fungicydów w okresie liścia flagowego jest uzasadnione ekonomicznie w każdych warunkach produkcyjnych, a konieczne tam, gdzie technologia produkcji prowadzona jest w kierunku uzyskiwania wysokich plonów.
Ryzyko utraty plonu powodowane porażeniem górnych liści i kłosa jest zbyt poważne, by odpuścić sobie wykonanie zabiegów. W warunkach Polski koniec maja i początek czerwca charakteryzuje się większą ilością opadów, a więc ryzyko wzrasta w tym czasie jeszcze bardziej.
W celu minimalizacji strat plonów do zabiegów ochronnych warto wybrać preparat, który zabezpieczy plantacje przed najgroźniejszymi patogenami.
Inovor® to produkt, który dzięki unikalnej kombinacji substancji aktywnych działa znakomicie na szerokie spektrum chorób we wszystkich gatunkach uprawnych. Etykieta rejestracyjna obejmuje zwalczanie:
• w pszenicy ozimej septoriozy paskowanej liści, rdzy brunatnej, rdzy żółtej i brunatnej plamistości liści,
• w pszenżycie septoriozy i rdzy brunatnej,
• w życie rdzy brunatnej i rynchosporiozy,
• w jęczmieniu ozimym i jarym z kolei produkt zarejestrowany jest na najważniejsze i najczęściej występujące choroby, jak rynchosporioza zbóż, plamistość siatkowa i ramularia.
Wysoka skuteczność zwalczania każdej jednostki chorobowej wynika z bogatego składu substancji oraz ich działania synergistycznego i uzupełniającego. Produkt charakteryzuje się działaniem interwencyjnym, wynikającym ze współdziałania substancji triazolowej z substancją należącą do najnowszej grupy chemicznej karboksyamidów. Kompozycja preparatu, a przede wszystkim wysoka zawartość strobiluryny odpowiada za długotrwałe działanie produktu i zabezpieczenie przed wtórną infekcją.
Dodatkowo skład produktu minimalizuje ryzyko powstania uodpornień. Ma to szczególne znaczenie w zwalczaniu septorioz, na które działanie niektórych preparatów grzybobójczych jest ograniczone. Poza składem produktu za brak odporności odpowiada również najnowsza substancja aktywna, należąca do grupy karboksyamidów. Fluksapyroksad w polskich warunkach jest dmuchaniem na zimne, ponieważ poziom odporności patogenów jest wciąż na niskim poziomie i nawet jeżeli pierwsze wzmianki o odporności powstawały już w pierwszej pięciolatce naszego stulecia, to jednak wciąż nie rozwinęły się na tyle mocno, by traktować je jako poważny problem.
Działanie fitotoniczne w produkcie Inovor® w porównaniu z innymi produktami dostępnymi na rynku jest na wyższym poziomie. 200 gram piraklostrobiny należącej do grupy strobiluryn to pewność, że roślina będzie rozwijać się na najwyższym poziomie. Wzmocnienie strobiluryny fluksapyroksadem o podobnym działaniu to zwiększenie szans na wysokie plonowanie rośliny.
Poprawa procesów fitotonicznych odbywa się w kilku obszarach. Po pierwsze działanie fitotoniczne objawia się poprawą wydajności reduktazy azotanowej, czyli – w prostych słowach ujmując – roślina lepiej wykorzystuje dostępny w glebie azot. Nie chodzi o to, by zaoszczędzić i podać go mniej, ale o to, by azot już podany był lepiej wykorzystany. Wielu rolników zna problem – pomimo wysokich dawek azotu nie uzyskują zakładanego nawożeniem plonu.
Doświadczenia prowadzone z preparatem Inovor® pokazują, że rośliny, oprócz azotu, potrafią lepiej gospodarować wodą, szczególnie w momencie, kiedy jej dostępność spada. Rośliny potraktowane preparatem potrafią utrzymać wysokie plonowanie, nieodbiegające znacznie od uzyskanego w warunkach optymalnych, jednak przy mniejszym zużyciu wody.
Rośliny utrzymują wysoki poziom wydajności procesów fizjologicznych dzięki odporności na stresy. Wszelkiego rodzaju stresy odbijają się na produkcyjności – przyspieszają produkcję etylenu, a w konsekwencji pod wpływem wydzielania tego hormonu skraca się okres wegetacyjny. Zastosowanie Inovor® redukuje wytwarzanie etylenu, stąd wegetacja i pobranie energii się wydłuża. Dłuższa wegetacja przekłada się więc na wyższą produktywność łanu.
Inovor® to produkt, który może być stosowany w szerokim przedziale czasowym. Rejestracja obejmuje stosowanie od początku fazy strzelania w źdźbło aż do pełni kwitnienia. Najlepszy termin, w którym w pełni wykorzystuje się działanie produktu, przypada jednak na fazę od momentu wykształcenia liścia flagowego. Nie można powiedzieć, że produkt w tej fazie stosowany jest zbyt wcześnie ze względu na wysoką mobilność substancji aktywnych w roślinie. Jak pokazują wyniki z węglem aktywnym, stosowanie preparatu nawet w momencie liścia podflagowego zapewnia ochronę kłosa. Im wcześniej stosowany jest produkt, tym lepiej wykorzystywane są możliwości działania poprawiające parametry fizjologiczne traktowanej rośliny.
Nie trzeba też się obawiać, że produkt stosowany jest zbyt późno, ponieważ interwencyjność dwóch substancji aktywnych w preparacie zapewnia działanie na patogen nawet po infekcji. Na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych udowodniono, że nawet po dwóch tygodniach od infekcji produkt zatrzymuje rozwój patogenów.
Maksymalna dawka preparatu objęta etykietą to 1 litr. Przy tej dawce uzyskuje się najlepsze parametry, ale jednocześnie jest to dawka zaprogramowana na wysoką presję patogenu i długotrwałość działania w postaci zabezpieczenia przed późną infekcją chorobotwórczą. Przy 0,75 litra na hektar mówimy o dawce dopasowanej do najczęściej występujących warunków, czyli zagrożeniu standardowym.
Dla polskiego producenta zbóż przyzwyczajonego do ustawiania ochrony głównie w oparciu o preparaty triazolowe dystrybutor przygotował mieszaninę 0,5 litra Inovor® i 0,5 litra preparatu fungicydowego bazującego na preparacie triazolowym z substancją epoksykonazol.
Nieustannie trwa rozwój produktów do ochrony zbóż. Część preparatów bazuje na dobrze znanych substancjach, część zaś wykorzystuje najnowsze osiągnięcia technologiczne. Warto sięgać po te, które są lepiej dostosowane do zmieniających się warunków biologicznych.
Dystrybutorem Inovor® jest Agrolok Sp. z o.o.
