Wyzwania, z którymi musi radzić sobie każdy rolnik utrzymujący cielęta, to biegunki i zapalenia płuc. Te dwie grupy chorobowe najczęściej pojawiają się w stadach i wpływają nie tylko na aktualny stan zwierzęcia, ale także na rozwój, przyrosty i produkcję w przyszłości.
Zwłaszcza przed zimą hodowca musi być przygotowany do walki z tymi problemami cieląt, bo wtedy są szczególnie częste, niezależnie od sposobu utrzymania. Jednak wczesne wykrycie choroby, w połączeniu z listą interwencji, może pomóc wielu cielętom przetrwać i rozwijać się zdrowo pomimo potencjalnych zagrożeń.
Dr Pamela Ruegg, lekarz weterynarii i wykładowca na Uniwersytecie Medycyny Weterynaryjnej Michigan, wypowiedziała się w temacie wczesnozimowych problemów cieląt dla Bovine Veterinarian. Według specjalistki, opieka wspomagająca jest cenniejsza niż antybiotyki.
Naturalna skłonność do leczenia chorób cieląt wyłącznie za pomocą igły i butelki przegrywa w skuteczności z innymi metodami opieki, które mogą efektywniej przyczynić się do wyzdrowienia młodego zwierzęcia, mówi dr Ruegg.
Wczesne interwencje przy chorobach cieląt
Wraz z innymi specjalistami dr Ruegg opracowała sugerowaną listę wczesnych interwencji i zasad, które mogą skutecznie pomóc w opiece nad chorym cielęciem. Większość z nich jest hodowcom doskonale znana, jednak w natłoku pracy oraz stresie, jaki generują choroby w stadzie, nie zawsze pamiętamy o każdym z poniższych punktów:
-
Odizolowanie chorych cieląt od zdrowych. Powinny mieć swoją własną przestrzeń, ze świeżą ściółką, tak, aby na pewno była czysta, sucha i ciepła.
-
Podawanie ciepłych płynów, aby podnieść temperaturę ciała.
-
Zapewnienie dostępu do świeżej wody co najmniej dwa razy dziennie – jest to niezwykle istotny punkt niezależnie od tego, czy zwierzę jest chore, czy nie, jednak w problematycznym czasie może mieć kluczowe znaczenie.
-
Podawanie mleka lub preparatu mlekozastępczego w zwykłym rozcieńczeniu i temperaturze, ale w mniejszej objętości i częściej. Oznacza to, że w mniejszych porcjach cielę będzie pojone do 4 razy dziennie.
-
Użycie sondy, jeśli cielę nie przyjmuje pasz płynnych i odmawia ssania. W tym punkcie należy pamiętać o kilku ważnych zasadach: sonda powinna być przede wszystkim czysta i zdezynfekowana pomiędzy zastosowaniem u kolejnych cieląt. Jeśli cielę nie wstaje, należy możliwie ułożyć je na klatce piersiowej, żeby miało głowę uniesioną do góry. W żadnym wypadku nie należy szarpać się ze zwierzęciem i próbować wkładać sondę na siłę – po unieruchomieniu cielęcia, najlepiej w rogu kojca, namoczyć końcówkę rurki we wodzie, mleku itd. Do pyska cielęcia najłatwiej dostać się z boku, między zębami, a po otwarciu wsunąć delikatnie sondę po języku, do przełyku. Przez skórę należy sprawdzać, czy przesuwanie sondy jest wyczuwalne, tak, żeby trafić nią do żołądka, a nie do tchawicy.
-
Podawanie elektrolitów, w celu zminimalizowania ryzyka odwodnienia. Tutaj warunek: cielę jest wystarczająco silne, aby stać i nie ma wzdętego brzucha. Podanie elektrolitów powinno być oddzielone od podania mleka o co najmniej 2 godziny.
-
Niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak np. aspiryna i ketoprofen, których podanie pozwoli cielętom poczuć się lepiej, dzięki czemu mogą utrzymać pobranie paszy.
-
Suplementacja probiotykami może pomóc w odbudowie środowiska jelitowego. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza po wprowadzeniu antybiotykoterapii.
-
Stosowanie antybiotyków tylko wtedy, gdy wiadomo, że mogą skutecznie pomóc w pozbyciu się zidentyfikowanego obecnie problemu.
-
Dobór antybiotyków powinien opierać się na zbadaniu drobnoustrojów bytujących w gospodarstwie. Dr Ruegg zaleca, żeby wszystkie protokoły leczenia i opieki nad chorymi cielętami opracować wspólnie z lekarzem weterynarii. Przypomina także, że antybiotyki powinny być podawane wyłącznie zgodnie z dawką, częstotliwością, drogą podania i czasem trwania terapii przepisanymi przez lekarza weterynarii.
al na podst. BovineVet
fot. Wieczorek
