W minionym sezonie wegetacyjnym spośród podstawowych grup roślin rolniczych najwyższą opłacalność odnotowały rośliny okopowe, tj. ziemniak i burak cukrowy. Sytuacja na rynku zbóż i rzepaku jest wciąż niestabilna i bardzo zmienna w latach. Także słonecznik, który miał być alternatywą w płodozmianie też nie do końca się sprawdził, w czym zwłaszcza w minionym roku mocno zawiniła pogoda.
Przebadano 29 odmian jadalnych ziemniaka
Chcąc dostarczyć producentom aktualnych informacji o wartości gospodarczej przynajmniej części odmian ziemniaka z Krajowego rejestru, COBORU corocznie testuje je w ramach systemu PDO. Ostatnie dwa sezony wegetacyjne pozwoliły przetestować 29 odmian ziemniaka jadalnego i 19 skrobiowego. W pierwszej grupie, wśród 7 odmian bardzo wczesnych, po 40 dniach od pełni wschodów wysokimi plonami handlowymi wykazały się rodzime odmiany: Impresja, Werbena i Surmia. Nie zawiodły też holenderska Riviera, dając najwyższy wynik – 205 dt/ha (tab. 1.).
W 2023 r. po zakończeniu wegetacji najwyższym potencjałem plonowania wykazała się natomiast krajowa Impresja. Niestety, dostępność jej materiału sadzeniakowego jest ograniczona, o czym świadczy niewielka w tym roku powierzchnia plantacji nasiennych, tj. zaledwie 5,4 ha. Optymalny przebieg warunków pogodowych sprawił, że w ubiegłym sezonie wegetacyjnym odmiana ta plonowała w niektórych miejscowościach powyżej 700 dt/ha.
Zobacz także: Trudny sezon przechowalniczy dla ziemniaków
Z kolei w grupie odmian wczesnych w dwuleciu 2022 i 2023 przetestowano 9 odmian. Pod względem ugruntowanej u konsumentów jakości konsumpcyjnej bulw na uwagę zasługuje niemiecka odmiana Vineta, jednak jej plon w 2023 r. w porównaniu z pozostałymi odmianami nie był wysoki. Dobre wyniku uzyskały natomiast polskie odmiany, np. Gwiazda, Michalina i Lawenda, wykazujące się wysoką wartością kulinarną i kształtnymi bulwami, o płytkich oczkach, które plonują powyżej 500 dt/ha. Gwiazda w doświadczeniach PDO w województwie śląskim dała plon 777 dt/ha.
Dość dużym mankamentem odmian wczesnych jest niska odporność na najgroźniejszy patogen, tj. sprawcę zarazy ziemniaka. Większość odmian ma w tej cesze noty w przedziale 2–3, w skali 9-stopniowej, jedynie Magnolia i Hetman mają nieco wyższe oceny, odpowiednio 4,5 i 4. Wśród odmian wczesnych Magnolia wyróżnia się także wysoką zawartością skrobi (tab. 2.). Z kolei odmiany typu sałatkowego (AB) reprezentują w tym zestawieniu Hetman i Vineta.
Odmiany średnio wczesne ziemniaka
W grupie odmian średnio wczesnych ziemniaka dużym plonem wyróżniły się rodzime odmiany Astana, Jurek, Mazur oraz Tajfun. Warto podkreślić, że Tajfun w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego (B–BC) można uznać za odmianę uniwersalną w uprawie, ze względu na walory smakowe oraz podwyższoną skrobiowość. Dzięki temu może być wykorzystana także w przemyśle skrobiowym.
Wysokim plonowaniem w ocenianym dwuleciu cechowała się również średnio późna odmiana Jelly, a w sezonie 2022 dobrze wypadła Otolia.
