Włókno w paszy
Podstawowymi składnikami energetycznymi dawki pokarmowej dla krów mlecznych są składniki włókna, czyli celuloza i hemicelulozy. Stają się one dostępne dla krowy po fermentacji w żwaczu, która im szybsza i efektywniejsza, tym więcej kwasu octowego dostaje się do krwi krowy i tym więcej może powstać tłuszczu w mleku. Im szybsza jest fermentacja składników włókna, tym szybciej opuszczają one też żwacz, co zachęca krowę do pobierania kolejnej porcji paszy. Dlatego im większa jest strawność włókna, tym większe jest pobranie paszy. Każde zwiększenie strawności włókna neutralno-detergentowego (NDFD) o 1% zwiększa produkcję mleka o 0,25 kg/dzień!
Oprócz trawienia włókna w żwaczu krowy odbywa się synteza białka mikroorganizmów. Im więcej i efektywniej syntetyzowane jest białko w żwaczu, tym mniej potrzeba dostarczać go w dawce pokarmowej, co zmniejsza koszty żywienia. Najtańszym źródłem aminokwasów dla krowy jest zawsze białko bakterii i pierwotniaków.
Odpowiednie warunki w żwaczu
Opisane powyżej dwa podstawowe procesy zachodzące w żwaczu, tj. fermentacja składników włókna i synteza białka mikroorganizmów wymagają odpowiednich warunków w żwaczu. Ważna jest obecność wody (pojenie), odpowiednie pH (unikanie kwasicy lub zasadowicy żwacza), warunki beztlenowe, a także dostępność azotu (z rozkładu białka ogólnego), energii oraz niektórych składników mineralnych, takich jak m.in. kobalt czy fosfor. Badania opublikowane w ostatnich latach wskazują, że takimi składnikami są również tzw. izokwasy, czyli rozgałęzione lotne kwasy tłuszczowe (R-LKT).