Zdrowy żołądek, zdrowe prosię

Na funkcjonowanie żołądka wpływa skład paszy dla prosiąt. Niestrawione białka oddziałują na zdrowie jelit. To dlatego, że są fermentowane przez bakterie chorobotwórcze i przekształcane w amoniak i aminy, które szkodzą w funkcjonowaniu bariery jelitowej, a to z kolei sprzyja przenikaniu do krwi toksyn, bakterii i antygenów.

Z tego powodu u prosiąt stosuje się lekkostrawne źródła białka, np. białka mleka, białka ziemniaczane lub koncentrat białka sojowego. Można też spróbować innych środków, aby wspomóc trawienia białka w żołądku.

Żeby białko było dobrze trawione żołądek musi działać prawidłowo. W nim białka są rozkładane przez pepsynę. Pepsyna działa tylko w niskim pH żołądka, co często stanowi problem u młodych zwierząt. Prosięta mogą wytwarzać ograniczone ilości kwasu chlorowodorowego (HCl) w żołądku, co obniża jego zakwaszanie i tym samym trawienie białka.

Dlaczego HCl jest tak ważnym składnikiem soku żołądkowego? Po pierwsze, kwas chlorowodorowy ułatwia rozkład białka – denaturuje białka (zmienia ich strukturę tak, że tracą swoją aktywność biologiczną), wystawiając wiązania peptydowe na działanie enzymów proteolitycznych (takich, które rozkładają białka na peptydy i aminokwasy). Ponadto, HCl aktywuje zamianę formy nieaktywnej enzymu – pepsynogenu na aktywną pepsynę i zapewnia kwaśne środowisko, optymalne dla enzymów.

Wydzielanie kwasu żołądkowego

Dopiero w wieku siedmiu do dziesięciu tygodni komórki okładzinowe (komórki dna i trzonu żołądka), wydzielające kwas żołądkowy są w pełni rozwinięte. Z tego powodu dieta prosiąt jest często uzupełniana dużymi ilościami kwasów organicznych. To jednak tylko częściowe rozwiązanie – wiele z tych kwasów może mieć negatywny wpływ na pobranie paszy.

Z tego powodu ważne jest, aby utrzymać neutralizację kwasów na niskim poziomie. W ten sposób ograniczona ilość kwasu wytwarzanego przez samo prosię nie będzie dodatkowo buforowana przez paszę.

Ze względu na to, niezbędna jest starannie zbilansowana pasza. Jak to wygląda w praktyce?
Mała zdolność wiązania kwasów charakteryzuje:


• pszenicę;
• kukurydzę;
• jęczmień.

Średnio kwasy wiążą m. in. wysłodki buraczane, poekstrakcyjna śruta sojowa, mączka rybna, serwatka w proszku.
Najbardziej buforujące właściwości mają:

• mrówczan wapnia;
• wodorofosforan wapnia;
• wodorowęglan sodu;
• wapień;
• tlenek cynku.

Zatrzymać białko

Inną możliwością zwiększenia ilości strawionego białka jest zatrzymanie go w żołądku. Prędkość przechodzenia treści pokarmowej przez przewód pokarmowy zmienia się wraz z wiekiem i dietą zwierzęcia.

Im młodsze zwierzę, tym szybciej treść opuszcza żołądek. Wykazano, że zwiększony czas zatrzymania białka w żołądku poprawia jego trawienie. Wiemy, że kilka surowców zwiększa czas pozostawania paszy w żołądku: na przykład zwiększony poziom włókna surowego, wysoki poziom tłuszczu, ekstrudowane płatki zbożowe i kwasy organiczne.

Pozbyć się patogenów

Samo kwaśne środowisko nie wystarcza w łatwym pozbyciu się bakterii chorobotwórczych dostających się do żołądka. Środowisko kwaśne jest często bakteriostatyczne, ale nie zawsze bakteriobójcze, czyli hamuje rozwój, ale nie eliminuje.

Okazało się, że stosowanie wolnych i aktywowanych średnio łańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCFA) zwiększa efekt antybakteryjny w żołądku.

MCFA to nasycone kwasy tłuszczowe składające się z łańcuchów alifatycznych o długości 6 (kwasu kapronowego), 8 (kwasu kaprylowego), 10 (kwasu kaprynowego) lub 12 (kwas laurynowy) atomów węgla i polarnej główki. Ponieważ te średnio łańcuchowe kwasy tłuszczowe zachowują równowagę hydrofilowo-lipofilową, która przypomina powierzchnię błony bakteryjnej, są bardzo skuteczne w destabilizowaniu błony bakterii.

W ten sposób można wspomóc działanie żołądka jako bariery antybakteryjnej – niskie pH  powoduje, że bakterie są najbardziej wrażliwe.

Ważne jest, aby pamiętać, że konieczne jest użycie wolnych MCFA – gdy są estryfikowane (przekształcają się w estry), stają się tylko stopniowo aktywne w przewodzie pokarmowym. MCFA są barierą, znacząco zmieniającą stosunek między patogennymi i korzystnymi bakteriami w późniejszych odcinkach jelita.

Ograniczenie obumierania komórek nabłonkowych

Dobroczynne drobnoustroje zmniejszają obumieranie komórek nabłonka jelitowego wywołane przez patogeny. Dzięki temu zwiększa się długość kosmków jelitowych. Oznacza to, że spada konieczność odnowy komórek nabłonkowych, a energia niezbędna dla wzrostu prosięcia jest oszczędzona.

Zwiększenie funkcjonalności żołądka prosiąt ma zasadnicze znaczenie dla poprawy ich zdrowia i przyrostów po odsadzeniu. Poprzez zastosowanie różnych strategii żywieniowych, można zrobić pierwszy, ważny krok w poprawie trawienia białka i działaniu antybakteryjnym żołądka.   al

Źródło: Pig Progress, Wouter Naeyaert
fot: pj-t