Grupa posłów klubu Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga złożyła projekt noweli ustawy „o zmianie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw”. Celem jest uchylenie przepisów, zgodnie z którymi do osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne należy stosować przepisy ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, ustawy o kredycie konsumenckim oraz kodeksu cywilnego o klauzulach abuzywnych i niektóre przepisy o pożyczce.
Skutek odwrotny od zamierzonego
Zmiana polegająca na rozciągnięciu na osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne przepisów dotyczących konsumentów zostały wprowadzone na etapie sejmowym bez konsultacji, bez analizy i bez oceny skutków regulacji.
W efekcie spowodowało to ograniczenie dostępu do finansowania rolników poprzez znaczny wzrost kosztów kredytu oraz wprowadzenie dodatkowej biurokratyzacji.
- Wynika to z faktu, że finansowanie konsumenckie jest droższe o prawie 100% w porównaniu z finansowaniem przedsiębiorców (koszt obsługi kredytu, koszt ryzyka, horyzont czasowy, zabezpieczenia itp.). Istnieje też ryzyko, że brak możliwości uzyskania przez rolników kredytów od bezpiecznych źródeł finansowania, będzie powodowało to, iż będą oni poszukiwać wsparcia finansowego w tzw. „szarej strefie”. Tym samym skutek ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej może być odwrotny od zamierzonego – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej spowodowało w szczególności:
- objęcie ochroną konsumencką wszystkich rolników, a więc także rolników, którzy w obecnym stanie prawnym kwalifikowani są jako przedsiębiorcy,
- ograniczenie dostępu rolników do zewnętrznego finansowania w postaci pożyczek udzielanych przez firmy leasingowe oraz zaburzenie stabilnego finansowania i rozwoju gospodarstw rolnych,
- zaburzenie finansowania procesów inwestycyjnych w rolnictwie ponieważ ustawa o kredycie konsumenckim (dotycząca prostych, masowych produktów kredytowych) nie jest dostosowana do finansowania skomplikowanych projektów inwestycyjnych w rolnictwie, a także do udzielania kredytów ze wsparciem publicznym (np. dotacje z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa czy Banku Gospodarstwa Krajowego).
Tymczasem wartość sprzętu rolniczego sfinansowanego leasingiem lub pożyczką leasingową wyniosła w ostatnich 5 latach blisko 30 mld zł. Tylko w 2022 roku wartość sfinansowanego sprzętu rolniczego przez firmy leasingowe wyniosła 6 mld zł, z czego w formie pożyczki leasingowej 4,7 mld zł.
Rolnik – wyjątkowy klient
Autorzy nowelizacji przypominają, że inaczej wygląda kredytowanie konsumentów i producentów rolnych. Niejednokrotnie wymaga ono indywidualnego podejścia, choćby w zakresie sposobu spłaty kredytu (raty sezonowe) lub karencji w spłacie. Wykorzystanie aktualnych rozwiązań stosowanych w kredytach gotówkowych jest niemożliwe, gdyż przeniesienie tych rozwiązań na kredyty udzielane rolnikom ograniczy ich elastyczność i spowoduje, że nie będą dostosowane do specyfiki sektora rolnego.
Finansowanie rolnictwa wymaga produktu kredytowego „szytego na miarę”. Jest to także często finansowanie inwestycyjne, celowe. Dodatkowo, informacje pochodzące z sektora bankowego wskazują, że uwzględnienie opisanych ryzyk spowoduje wzrost ceny produktów kredytowych służących finansowaniu rolnictwa.
