Problem dotyczy szczególnie sytuacji, gdy chcemy zasiać w innej obsadzie niż „książkowa”. Często jednak norma siewu musi być zawyżona, bo mamy np. duże ryzyko tzw. wypadów. Trzeba wówczas precyzyjnie policzyć, ile kupić jednostek siewnych. Można stosować skomplikowane obliczenia, ale można też skorzystać z poniższego kalkulatora. Jak on działa?
Można go używać w komputerze, ale równie sprawnie działa w telefonie. Składa się z trzech modułów:
- obsada,
- poprawki,
- wynik.
Ustal obsadę
Zaczynamy od obliczenia obsady roślin, którą chcemy uzyskać. Ponieważ kalkulator służy do obliczenia liczby jednostek siewnych różnych gatunków uprawnych, sianych przy różnych szerokościach międzyrzędzi, to w pierwszym korku wpisujemy w pole „szerokość międzyrzędzi” zakładaną wartość w centymetrach, np. dla kukurydzy wartość 75. Można zastosować też kalkulator dla buraka sianego zwykle co 45 cm czy zbóż sianych w rzędy od kilkunastu centymetrów.
Następna czynność zależy od punktu wyjścia. Jedni wolą znać najpierw ostęp między roślinami, inni obsadę na metr kwadratowy czy hektar. Nasz kalkulator pozwala na jedno i drugie założenie:
- jeśli wychodzimy z odstępu między roślinami, przykładowo chcemy, aby nasiona były zasiane we wstępnej gęstości co 16,7 cm, to w pole „odstęp między nasionami” wpisujemy zakładaną wartość, np. 16,7. Wówczas kalkulator od razu pokazuje wynik wstępnej obsady przy tym odstępie między nasionami (w tym przykładzie 80000 szt./ha).
- jeżeli wychodzimy z obsady, przykładowo chcemy uzyskać 85000 szt./ha, to wpisujemy tę liczbę w pole „obsada nasion”. Uwaga! Wartości te trzeba wpisywać precyzyjnie w sztukach, a nie w tysiącach czy setkach, czyli dokładnie pilnować liczby wpisanych cyfr. Kalkulator szybko obliczy wstępną odległość między nasionami (w tym przykładzie wychodzi 15,7 cm).
Wykonaj poprawki na utracone siewki
Generalnie można byłoby na tym poprzestać. Jeżeli ktoś tak chce, to w module poprawki wpisuje siłę kiełkowania na 100%, a w pozostałych polach wybiera opcję"NIE DOTYCZY". Wówczas od razu przechodzi do instrukcji do części "Czas na wynik".
Jednak często, aby zachować zakładaną obsadę roślin, trzeba zwiększyć obsadę nasion. Do tego należy posłużyć się modułem poprawki.
Pierwszy element poprawek to siła kiełkowania. W przypadku jednostek siewnych wynosić powinna ona 100% ponieważ stanowią one liczbę kiełkujących nasion. Zatem w zakupionej masie nasion jest już poprawka na siłę kiełkowania. Wówczas w pole „siła kiełkowania” wpisujemy wartość 100. Czasem można wartość tę wpisać mniejszą, jeżeli mamy wiedzę, że nie wszystkie nasiona skiełkują, a nie weźmiemy innych poprawek. Wtedy w pole „siła kiełkowania” wpisujemy np. 97, 95 czy inną wartość.
Jeśli wpisaliśmy siłę kiełkowania jako 100%, ale mamy wątpliwości, co do polowych wschodów, które różnić mogą się od laboratoryjnego oznaczania siły kiełkowania, to mamy możliwość uwzględnienia ryzyka glebowego w polu wyboru „warunki wschodów”. Tam mamy wprowadzone wartości zwiększenia normy siewy w zależności od gleby. Dotyczą one głownie kukurydzy, buraka i soi. Dla zbóż najlepiej wybrać opcję „NIE DOTYCZY”.
Kolejne pole „ryzyko ptaków” pozwala nam na poprawkę ilości nasion do siewu ze względu na szkody wyrządzane przez ptaki (żurawie, gołębie, krukowate itd.). Wybór odpowiedniej opcji zwiększa obsadę jednego z tych gatunków, których nasiona i siewki są atrakcyjnym pokarmem dla ptaków. Dotyczy to głównie kukurydzy i soi. W przypadku obliczania normy siewu innych upraw, których nasiona sprzedawane są w jednostkach siewnych, np. zbóż czy zwykle buraka (choć nie zawsze), wybieramy opcję „NIE DOTYCZY”
Ostatnie pole z modułu poprawek „ryzyko ploniarki” dotyczy wyłącznie kukurydzy. Tutaj mamy możliwość zwiększenia normy siewu w zależności od ryzyka wystąpienia ploniarki zbożówki. W przypadku tego szkodnika mamy ryzyko, jeśli:
- mamy sygnały ostrzegawcze ze służb doradczych;
- wystąpiła w poprzednim roku,
- jest ciepła wiosna,
- w pobliżu są plantacje ozimin.
Zwykle nie ma ryzyka szkód, jeśli ww. warunki nie występują albo gdy występują, jednak zastosuje się zwalczanie chemiczne, np. granulaty. Dodatkowo czynnik ten uwzględnia termin siewu kukurydzy. W przypadku innych upraw niż kukurydza w polu tym wybieramy opcję „NIE DOTYCZY”.
Możemy zatem w module oprawki podać przykładowo:
- siła kiełkowania 100%
- warunki wschodów: idealne
- ryzyko ptaków: małe
- ryzyko ploniarki: ryzyko ploniarki – siew opóźniony
Różnica między obsadą nasion, a obsada roślin
Aby było wygodniej kalkulator automatycznie wyliczy wartość ostatecznej obsady nasion w dwóch formach – sztuk na 1 hektar lub w zaokrągleniu sztuk na 1 metr kwadratowy. W ww. przykładzie jest to odpowiednio 94277 szt./ha i 9,43 szt./m2. Są to wartości, które według zadanych założeń i uwzględnienie zamarłych lub nieskiełkowanych roślin i pozwolą na uzyskanie obsady roślin z początku obliczeń, czyli w tym przykładzie 85000 szt./ha.
Czas na wynik
Aby uzyskać ostateczny wynik musimy zadeklarować z jaką jednostką siewna mamy do czynienia. W przypadku kukurydzy może to być jednostka siewna 50 tys. nasion lub czasem 80 tys. nasion. Burak cukrowy ma jeszcze inne jednostki (np. 100 tys. nasion otoczkowanych), soja inne (80 tys. lub 100 tys.), a zboża jeszcze inne (np. żyto 1 mln.). Na szczęście na opakowaniu jednostki mamy to zapisane. Oprócz tego mamy też podaną masę nasion w jednostce w kilogramach.
Wartości te wpisujemy w odpowiednie pola kalkulatora. Przykładowo mamy jednostkę siewną 50 tys. to w pole „liczna nasion w js.” Wpisujemy 50000 (uwaga ma liczbę zer). W pole „masa js.” Wpisujemy to, co znaleźliśmy na opakowaniu, np. 14,53 kg.
Kalkulator podaje od razu wynik. Okazuje się, że w naszym przykładzie musimy kupić 1,89 jednostki siewnej na 1 hektar. Od razu mamy też policzone, że wysiejemy 27,4 kg/ha nasion (przyda się to do np. próby kręconej niektórych siewników). Pojawi się tez wynik informujący co ile ustawić odległość między nasionami po poprawkach, czyli tutaj 12,6 cm, co przyda się do ustawień siewnika punktowego.
tcz
