Ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt „Krajowego programu mającego na celu wykrycie zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptaków (Avian influenza) u drobiu i dzikich ptaków” na 2024 r., który jest modyfikacją takiego programu prowadzonego w poprzednich latach.
Groźny i kosztowny wirus
Grypa ptaków (Avian influenza) jest chorobą zakaźną zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania.
W 2021 r. stwierdzono 403 ogniska HPAI u drobiu, w związku z którymi poddano uśmierceniu i utylizacji 14,2 mln ptaków. Koszty związane z wystąpieniem HPAI w 2021 r. wyniosły prawie 800 mln zł.
W 2022 r. stwierdzono 68 ognisk HPAI u drobiu, w których znajdowało się ponad 2 mln ptaków, oraz 41 ognisk HPAI u dzikich ptaków, w tym jedno ognisko HPAI u dzikich ptaków utrzymywanych w niewoli.
Cel programu monitoringu grypy ptaków
Celem projektowanego programu jest realizacja monitoringu pozwalającego na stwierdzenie albo wykluczenie zakażenia wirusami wywołującymi grypę ptaków u drobiu i dzikich ptaków. MRiRW proponuje wprowadzenie działań zmierzających do wzmocnienia nadzoru biernego u dzikich ptaków, poprzez gratyfikację finansową instytucjom zaangażowanym we współpracę z Inspekcją Weterynaryjną. Podobne rozwiązanie znajduje się w programie mającym na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń.
Wzmożony monitoring grypy
Nadzorem będą objęte obszary w pasie nadmorskim oraz wokół naturalnych i sztucznych zbiorników wodnych i wzdłuż dróg wodnych, a także obszary wskazane jako miejsca odpoczynku i żerowiska ptaków migrujących, w tym użytki rolne, w szczególności jeżeli obszary te znajdują się w sąsiedztwie gospodarstw utrzymujących drób. Uwzględnione będą także trasy migracji oraz gatunki migrujących dzikich ptaków.
W okresie wysokiego ryzyka wprowadzenia wirusów grypy ptaków na terytorium kraju czyli podczas jesiennych migracji dzikich ptaków, pobieranie próbek przeprowadza się w szczególności na następujących obszarach:
- Zalew Szczeciński z deltą Świny – Świnoujście oraz powiaty: policki, goleniowski i kamieński;
- zachodnia część Zatoki Gdańskiej (Zatoka Pucka z ujściem Wisły) – Gdańsk, Gdynia, Sopot oraz powiaty pucki i nowodworski;
- Zalew Wiślany – powiaty elbląski i braniewski;
- Dolina Dolnej Odry – powiaty: myśliborski, gryfiński i policki;
- Ujście Warty – powiat gorzowski;
- Zbiornik Nyski – powiat nyski;
- Zbiornik Jeziorsko – powiaty: poddębicki, sieradzki i turecki;
- kompleks Stawów Milickich – powiaty milicki i trzebnicki;
- zbiorniki miejskie miasta Warszawy.
Przedmiotowe rozwiązanie ma na celu zmotywowanie wybranych grup zawodowych lub społecznych do wzmocnienia nadzoru biernego w celu wczesnego wykrywania zakażeń wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków. Wzmocnienie nadzoru nad wysoko zjadliwą grypą ptaków (highly pathogenic avian influenza – HPAI) oraz jego wpływ na wczesne wykrywanie zakażeń wirusem grypy ptaków powinny wpłynąć na zmniejszenie częstotliwości stwierdzania ognisk grypy ptaków u drobiu, a co za tym idzie przyczynić się do obniżenia kosztów zwalczania tej choroby w Polsce.
Budżet działania
Szacunkowe koszty realizacji programu w 2024 r. wyniosą 2,5 mln zł. Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie tego programu ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do 48% kosztów kwalifikowalnych.
Przewidywana liczba dzikich ptaków do zbadania w kierunku HPAI na 2024 r. została oszacowana na liczbę ok. 220 sztuk. Proponowana kwota gratyfikacji finansowej to 200 zł brutto za sztukę. Działanie w kwocie 44 tys. zł brutto na 2024 r. nie podlegałoby współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej, a zatem byłoby pokrywane ze środków budżetowych.
- Wprowadzenie tej regulacji przyczyni się do wzmocnienia biernego nadzoru nad grypą ptaków u dzikiego ptactwa, które odgrywa istotną rolę w rozprzestrzenianiu się wirusów grypy ptaków na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – czytamy w uzasadnieniu projektu.
