Podczas posiedzenia KRIR VII kadencji wystosowano stanowisko skierowane do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Posiedzenie odbyło się 22 lutego 2024 roku, a odpowiedź z MRiRW przyszła dopiero 14 maja br.
Sankcja na towary z Rosji
Pierwszy punkt, który doczekał się wyjaśnienia, to sprawa związana z nałożeniem sankcji na towar z Rosji
KRIR domaga się wprowadzenia sankcji na wszelkie artykuły rolno-spożywcze z Rosji, solidarnie we wszystkich krajach na świecie.
- Na posiedzeniu Rady Europejskiej (RE) 21-22 marca 2024 r. KE przedstawiła propozycje nałożenia wysokich ceł na produkty rolno-spożywcze z Rosji i Białorusi. Mają one zmniejszyć zdolność Rosji do prowadzonych przez ten kraj działań wojennych. Propozycje te będzie musiała zaakceptować Rada Unii Europejskiej – odpowiedziała MRiRW.
Zobacz także: Przetarg na terminal zbożowy w Porcie Gdynia jeszcze w maju!
Import towarów z krajów trzecich
Kolejny punkt to zapobieganie importowi towarów z krajów, które nie mają narzuconych standardów przez UE, stwarzając tym samym zagrożenie nie tylko dla europejskich rolników i konsumentów, ale na skalę globalną.
Jak odpowiedziało ministerstwo, na chwilę obecną produkty, które są importowane z krajów trzecich, muszą spełniać wymogi unijne lub ekwiwalentne do unijnych. Produkty podlegają kontrolom
- weterynaryjnym,
- fitosanitarnym,
- sanitarnym lub jakościowym,
zgodnie z procedurami określonymi przez unijne i krajowe przepisy.
- Ukraina ma dostosować swoje prawodawstwo do wybranych aktów prawnych UE wymienionych w załączniku V do umowy o wolnym handlu (DCFTA). Załącznik ten zawiera listę aktów prawa UE z zakresu niektórych standardów produkcji, wymogów SPS etykietowania etc. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) zabiega na forum UE o bardziej stanowcze egzekwowanie tego zobowiązania przez KE, o regularne raportowanie z postępów Ukrainy w tym obszarze, a także o dopisanie do załącznika V brakujących unijnych aktów prawnych regulujących wymogi produkcji rolno-spożywczej – czytamy w odpowiedzi.
Cła i kontyngenty na produkty z Ukrainy
KRIR domaga się również zmiany obecnej współpracy handlowej z Ukrainą. Chodzi o nałożenie ceł i kontyngentów z rokiem referencyjnym 2021. A dochody pochodzące z ceł przeznaczone miałby być na pomoc dla Ukrainy. KRIR postulowało również o wprowadzenie kaucji wywozowej na wszystkie artykuły rolno-spożywcze przy tranzycie do krajów trzecich.
- Autonomiczne Środki handlowe (ATM) polegają na jednostronnym zawieszeniu przez UE ceł importowych, które mogą być jeszcze stosowane w imporcie z Ukrainy w ramach zobowiązań wynikających z umowy DCFTA UE-Ukraina. Środki ATM zostały wprowadzone na rok w czerwcu 2022, rok później zostały przedłużone o kolejny rok (do czerwca 2024 r.), a obecnie finalizowane są prace nad projektem rozporządzenia, które przedłuży (z pewnymi modyfikacjami) ATM na okres od 06.06.2024 do 05.06.2025 r. KE deklaruje, że obecne przedłużenie ma być ostatnie, a potem relacje handlowe z Ukrainą powrócą do zasad wynikających z DCFTA – czytamy w piśmie.
Jak napisane jest w rozporządzeniu, dla najbardziej wrażliwych produktów takich jak:
- jaja,
- cukier,
- mięso drobiowe,
- owies,
- przetwory zbożowe,
- miód,
Przewidziany jest mechanizm przywrócenia przez KE kontyngentów taryfowych i ceł zgodnych z Układem o stowarzyszeniu UE-Ukraina, jeśli import z Ukrainy przekroczy średnią z okresu II połowa 2021, cała lata 2022 oraz 2023.
- W przypadku wszystkich produktów objętych ATM (tj. nie w pełni zliberalizowanych w umowie stowarzyszeniowej z Ukrainą), w razie, gdyby import powodował zakłócenia na rynku, kraje członkowskie będą mogły wnioskować do KE o przywrócenie ceł lub przyjęcie innych środków ograniczających import – czytamy w piśmie.
Skuteczna ochrona granic
Czwartym punktem poruszonym przez Krajową Radę Izb Rolniczych było żądanie wprowadzenia procedur, które umożliwiłyby skuteczną ochronę granic celnych oraz budżetu krajowego, o co od lat między innymi wnioskuje Związek Zawodowy-Celnicy PL.
- Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Finansów, Pan Prezes otrzymał odpowiedź na pismo z 20.02.2024 r., znak: KRIR/MR/224/2024, przy którym zostało przekazane pismo Związku Zawodowego Celnicy - PL (pismo Ministerstwa Finansów z 11.03.2024 r., znak: DC9.0723.81.2024) – napisano.
Ministerstwo Finansów odnosząc się do sytuacji polsko-ukraińskiej granicy przekazało MRiRW, że:
- Instytucjami decyzyjnymi w zakresie określenia wysokości stawek celnych oraz kontyngentów na poszczególne towary, jak również kreowania polityki handlowej na poziomie Unii Europejskiej jest KE, Parlament i Rada UE. Zwraca również uwagę, że wprowadzenie kaucji w tranzycie towarów rolno-spożywczych przewożonych z Ukrainy przez terytorium Polski, która byłaby zwracana po opuszczeniu przez te towary terytorium Polski, nie znajduje podstaw w prawie unijnym. Instytucja „kaucji w tranzycie" (mająca charakter tymczasowy, tylko na przewóz towarów przez terytorium Polski), nie jest uregulowana w Unijnym Kodeksie Celnym oraz w aktach wykonawczych i delegowanych. Tym samym nie może być stosowana na terytorium Unii Europejskiej, w tym na terytorium RP.
Służba cela ma gwarantować maksymalną szczelność granicy na wszystkich przejściach granicznych, a same kwestie przejść granicznych są i będą wielokrotnie odmawiane z przedstawicielami krajowych organów i instytucji.
Bernat Patrycja
na podst. KRIR
Fot: Canva
