Umiejętność obliczania kosztów eksploatacji maszyn przyda się nie tylko w przypadku świadczenia usług, ale przede wszystkim przy utrzymaniu w ryzach galopujących kosztów prowadzenia produkcji polowej. Wpisując kilka danych do naszego internetowego kalkulatora, od ręki sprawdzisz, o ile wzrosną koszty eksploatacji po zakupie nowej maszyny oraz kiedy koszty napraw pochłaniają wszystkie zyski. Poniżej wyjaśniamy, jak z niego korzystać.
Kilka kroków
W opracowaniu arkusza wykorzystano metodykę dr. Aleksandra Muzalewskiego z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach.
Naszym celem jest obliczenie kosztu eksploatacji Ke , czyli faktycznego kosztu pracy ciągnika/maszyny samojezdnej lub zestawu maszynowego. Jest to suma kosztów:
- utrzymania Kutrz
- użytkowania Kuż.
Pierwszy składnik to suma kosztów:
- amortyzacji: to pieniężny wyraz utraty wartości, czyli zużycia ekonomicznego maszyny wykorzystywanej podczas procesu produkcji. Roczny koszt amortyzacji (zł/rok), to iloraz ceny zakupu maszyny i przewidywanego okresu użytkowania maszyny,
- przechowania (garażowania i konserwacji): dla uproszczenia całkowity koszt oblicza się jako 0,5–1,0% wartości maszyny,
- ubezpieczenia i badań technicznych.
Wartość jednostkowych kosztów utrzymania zależy m.in. od intensywności eksploatowania maszyn oraz od okresu ich użytkowania. Maszyny, które nie są intensywnie eksploatowane w ciągu roku, cechują się wyższymi jednostkowymi kosztami utrzymania.
Natomiast suma kosztów użytkowania wynika z dodania kosztów:
- napraw: przyjmuje się, że przez cały okres użytkowania wynosi 40–150% aktualnej ceny zakupu maszyny – odpowiednia wartość do wyboru w formularzu,
- paliwa i smarów: w arkuszu wpisujemy tylko cenę i zużycie paliwa, a przyjęliśmy, że nakłady finansowe na zużyte oleje i smary wynoszą średnio 5% wartości zużytego przez ciągnik paliwa.
Całkowita wartość rocznych kosztów użytkowania maszyny zależy od ilości wykonanej pracy, a z kolei jednostkowy koszt użytkowania (zł/h) maszyny pracującej w podobnych warunkach ma wartość stałą. Mowa jest o przeciętnych kosztach użytkowania w całym okresie trwania maszyny.
Powyższe zestawienie nie uwzględnia kosztów materiałów pomocniczych, np. sznurka lub siatki do prasy zwijającej.
Dodatkowe dane
Oprócz wymienionych wyżej informacji w odpowiednie pola naszego kalkulatora wpisujemy nazwę analizowanych maszyn oraz:
- przewidywany okres użytkowania (lata),
- wykorzystanie roczne (h/rok),
- cena maszyny (zł): podajemy cenę kupna sprzętu (także używanego) lub jego aktualną wartość,
- koszt robotnikogodziny (zł/h): jeżeli nie ma takich kosztów, nie wpisujemy nic,
- wydajność eksploatacyjną (ha/h): podajemy tę wartość tylko w kolumnie dotyczącej maszyny agregowanej z ciągnikiem lub samojezdnej,
- narzut wykonania usługi (proc.): w przypadku niewykonywania usług wpisujemy 1.
Dzięki wyliczonym przez nasz kalkulator wartościom dowiesz się, jaki jest koszt eksploatacji i użytkowania ciągnika, maszyny oraz zestawu maszynowego (zł/h) oraz zestawu maszyn, a dzięki podanej wydajności koszt eksploatacji w przeliczeniu na hektar i godzinę.