Eksperci Wielkopolskiej Izby Rolniczej przygotowali comiesięczne kalkulacje opłacalności uprawy pszenicy ozimej, rzepaku, jęczmienia jarego, kukurydzy na ziarno, kukurydzy na kiszonkę i buraka cukrowego. W porównaniu do czerwca lipcowe kalkulacje uległy zmianie, ale nadal uprawa większości upraw jest poniżej opłacalności produkcji.
Czy uprawa rzepaku się opłaca?
Rzepak jest popularną rośliną w płodozmianie. Według najnowszych danych z ARiMR w Polsce z zasiewów w 2023 roku mamy 988 098,41 ha upraw rzepaku ozimego i 13 808,70 ha rzepaku jarego. Podobne szacunki miało jeszcze w czerwcu Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, o czym w rozmowie z nami mówił prezes KZPRiRB Juliusz Młodecki.
Aktualna średnia cena skupu rzepaku w kraju - według danych z naszej sondy cenowej z czwartku 18 lipca br. - wynosi 1943,38 zł/t.
Dla rolnika kluczowe przy podejmowaniu decyzji o sprzedaży nasion jest to, czy cena uzyskana z transakcji pokrywa jego koszty produkcji i zapewnia dochód lub przynajmniej zwrot kosztów. Nie wszyscy producenci rzepaku zawarli przed zbiorami umowy kontraktacyjne na czarne nasiona. Dlatego wielu gospodarzy zastanawia się teraz czy sprzedać rzepak prosto z pola, czy go magazynować czekając na wzrost cen.
Kalkulacja uprawy rzepaku - koszty
Eksperci WIR w swojej kalkulacji przyjęli plon rzepaku na poziomie 3,5 t/ha oraz cenę sprzedaży wynoszącą 1998,80 zł/t. Jak wygląda opłacalność produkcji? Spójrzmy na koszty. Wszystkie podane ceny dotyczą 1 ha uprawy.
- Materiał siewny - 400 zł,
- Nawożenie mineralne - 2388,35 zł,
- Ochrona roślin - 685,45 zł,
- Usługi (zbiór ziarna i słomy, wapnowanie) - 666,25 zł,
- Praca ciągnika - 1196,97 zł,
- Podatek rolny - 185 zł,
- Ubezpieczenie uprawy - 160,90 zł,
- OC rolników - 3,90 zł,
- Koszty ogólnogospodarcze (w tym amortyzacja) - 1024,04 zł,
- Koszt pracy ludzkiej - 831,00 zł (30 h x 27,70 zł),
- Łącznie powyższe daje nam 7 541,86 zł kosztów na 1 ha uprawy rzepaku.
Kalkulacja uprawy rzepaku - przychody
Jeżeli chodzi o przychody na każdy 1 ha uprawy rzepaku, to eksperci WIR wskazali następujące pozycje:
- Produkt główny netto - 6995,80 zł/t
- Ryczałtowy zwrot VAT - 489,71 zł
- Cena brutto - 2138,70 zł/t
- Koszt produkcji - 2154,80 zł/t
- Dopłata bezpośrednia - 502,35 zł/ha
Łącznie powyższe daje nam przychód z 1 ha uprawy rzepaku w wysokości 7 987,86 zł.
Bilans kosztów i przychodów z uprawy rzepaku
Biorąc pod uwagę koszty w wysokości 7 541,86 zł i przychody w wysokości 7 987,86 zł wynik finansowy uprawy 1 ha rzepaku wynosi 446,00 zł/ha. Ta uprawa generuje więc minimalny zysk u rolnika.
Ten wynik jest jednak bardzo indywidualny. Wystarczy bowiem, że rolnik otrzymuje też do każdego ha dodatkową dopłatę z ARiMR, której tutaj nie uwzględniono (eksperci WIR do przychodów wliczyli tylko dopłatę podstawową do 1 ha) i już ten wynik ulegnie zmianie. Poniżej przykładowe stawki dopłat za 2023 rok, które również mogą być należne w gospodarstwach uprawiających rzepak:
- Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów do celów zrównoważoności (płatność redystrybucyjna) - 180,96 zł/ha
- Uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników (płatność dla młodych rolników) - 280,33 zł/ha
- Uzupełniająca płatność podstawowa - 77,97 zł/ha
- płatność ONW (II obszar nizinny) - 179 zł/ha
Stawki płatności za realizację poszczególnych praktyk w ramach tego ekoschematu zależą od liczby punków na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do wsparcia i wynoszą, w zależności od praktyki:
- Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy: 1 punkt; 103,56 zł/ha.
- Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant z wapnowaniem: 3 punkty; 310,68 zł/ha;
- Zróżnicowana struktura upraw: 3 punkty; 31
oprac. bcz na podst. WIR
