Rok 2024 przynosi istotne zmiany w zasadach przyznawania dopłat bezpośrednich i ekoschematów, które są kluczowym elementem Wspólnej Polityki Rolnej. Zmiany te, omówione podczas webinarium pt. „Dopłaty bezpośrednie i finansowanie rolnictwa. Co czeka rolników w 2024 roku?” przez naszych ekspertów, wprowadzają nowe wyzwania i szanse dla rolników, zwłaszcza w kontekście ugorowania i zrównoważonego rozwoju.
Zobacz też: Ugorowanie i ekoschematy – jakie zasady obowiązują w 2024 roku?
Ekoschematy dla małych gospodarstw
W odpowiedzi na pytanie dotyczące ekoschematów rekomendowanych dla gospodarstw do 10 hektarów nasi eksperci podkreślili, że planowane jest wprowadzenie płatności dla gospodarstw do 5 hektarów. Gospodarstwa większe, do 10 hektarów, mogą korzystać z dostępnych na rynku ekoschematów, jeśli tego chcą.
Wybór odpowiednich ekoschematów powinien być dostosowany do indywidualnych warunków gospodarstwa, takich jak rodzaj prowadzonej produkcji czy posiadanie zwierząt. Niezależnie od wielkości, każde gospodarstwo powinno dobierać ekoschematy według obowiązujących kryteriów i zasad, z naciskiem na możliwość ich realizacji bez komplikowania procesu produkcyjnego.
- Gospodarstwa do 10 hektarów nie stanowią wyjątku ani nie są traktowane w sposób szczególny. Dobór ekoschematów kieruje się kryteriami i zasadami obowiązującymi jak w każdym innym gospodarstwie – podkreślił Grzegorz Ignaczewski.
Optymalne połączenie ekoschematów
Jedno z najbardziej popularnych pytań rolników dotyczyło właśnie optymalnego łączenia ekoschematów. Jak zalecają nasi eksperci, ekoschemat dot. planu nawożenia można łatwo połączyć z innymi działaniami. Plan ten, opracowany na podstawie analizy prób gleby, nie jest uciążliwy dla rolników i może być korzystny w dłuższej perspektywie.
Zróżnicowana struktura upraw jest kolejnym ekoschematem, który pozwala na zbudowanie atrakcyjnej puli punktów, które są mnożone przez liczbę hektarów, jeśli spełnione są wszystkie warunki. Jednak przy planie nawozowym należy pamiętać o konieczności jego rzetelnej realizacji. Działania na polach oraz wpisy w rejestrze działań agrotechnicznych muszą odpowiadać ustaleniom planu, szczególnie w zakresie dawek składników pokarmowych.
Ewidencjonowanie zabiegów agrotechnicznych w ekoschematach
Ewidencjonowanie zabiegów agrotechnicznych jest istotnym elementem realizacji ekoschematów. Rolnicy powinni prowadzić rejestr zgodnie ze wzorem udostępnionym przez Agencję. W zależności od rodzaju ekoschematu różne zabiegi mogą podlegać ewidencji. Jest to szczególnie ważne w przypadku ekoschematów dotyczących nawożenia, gdzie należy dokładnie rejestrować wszystkie zabiegi nawozowe.
- Na przykład w ekoschemacie dotyczącym nawożenia, należy wpisać wszystkie zabiegi nawozowe, datę, rodzaj nawozu, jego ilość, itd. W przypadku uproszczonej uprawy wszystkie zabiegi uprawowe wykonane na polu w ciągu roku powinny być zarejestrowane – wyjaśnił Grzegorz Ignaczewski.
Obecne przepisy pozwalają na prowadzenie rejestru w alternatywnej formie dokumentacji po warunkiem, że zawiera ona wymagane minimalne dane. To jest korzystne rozwiązanie dla wielu rolników korzystających z kart pól lub oprogramowania do prowadzenia zapisów.
Integrowana produkcja roślin i uproszczone systemy upraw
Podczas naszego webinarium padło również pytanie, czy możliwe jest połączenie ekoschematu integrowanej produkcji rolnej w pszenicy ozimej z uproszczoną uprawą roli i poplonem ścierniskowym? Integrowana produkcja rolna, będąca połączeniem różnych metod produkcji z zasadami ochrony środowiska, może być łączona z uproszczonymi systemami upraw. Natomiast połączenie uproszczonych systemów z międzyplonem ozimym wymaga indywidualnej analizy. Informacje na temat łączenia ekoschematów znajdują się w załączniku do rozporządzenia, co pozwala na dokładne zaplanowanie działań zgodnie z obowiązującymi przepisami
Warto zauważyć, że obowiązki wynikające ze sposobu prowadzenia produkcji mogą wykluczać możliwość łączenia niektórych ekoschematów. Niektóre metodyki nie pozwalają na prowadzenie produkcji integrowanej w ramach systemów uproszczonych, co należy wziąć pod uwagę przy planowaniu działań w gospodarstwie.
Kluczem do sukcesu jest jednak indywidualne podejście do każdego gospodarstwa oraz dokładna analiza możliwości i ograniczeń, jakie niesie ze sobą każdy z ekoschematów. Tylko wtedy możliwe jest stworzenie spójnego i efektywnego planu działania, który przyczyni się do zrównoważonego rozwoju rolnictwa.
Ekoschematy oferują szansę na zrównoważony rozwój gospodarstw, jednocześnie wspierając cele środowiskowe. Rolnicy powinni jednak pamiętać, że zmiany w przepisach są dynamiczne i mogą ulec modyfikacji w odpowiedzi na protesty i potrzeby sektora rolnego. Dlatego kluczowe jest pozostanie na bieżąco z najnowszymi informacjami i dostosowywanie się do zmieniającego się krajobrazu rolniczego.
oprac. mkh
