Drugi dzień Europejskiego Forum Rolniczego w Jasionce rozpoczął się od briefingu prasowego, podczas którego moderator wczorajszej debaty Artur Balazs oraz wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak w obecności większości rolników, którzy brali udział w negocjacjach, przedstawili treść uzgodnienia podpisanego dziś w nocy przez stronę rolniczą i rządową.
Artur Balazs: To dobre rozwiązanie dla rolników
Briefing prasowy rozpoczął były minister rolnictwa Artur Balazs, który podkreślał, że rozmowy trwały do północy i były trudne, ale finalny wynik tych uzgodnień jest dobry dla rolników.
- Wszystkie osoby, które brały udział w tym spotkaniu albo podpisały te uzgodnienia, albo zadeklarowały jego podpisanie. Pan Sobociński wyszedł przed sporządzeniem protokołu, ale zadeklarował, że go podpisze. Pan Wiesław Gryn również musiał wcześniej wyjechać, ale potwierdził, że podpisze i pojechał już wygaszać te strajki - mówił moderator debaty w Jasionce.
Korekta handlu z Ukrainą i Zielonego Ładu
Wtórował mu wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak, który potwierdził, że nieobecni przy podpisywaniu uzgodnień rolnicy zgodzili się na ich podpisanie.
- Premier Donald Tusk odegrał kluczową rolę w tych zmianach, a obie strony zobowiązują się do dalszej współpracy. Dokument, który podpisaliśmy, ma ogromne znaczenie, a jego wartość jest nie do przecenienia. Dzięki niemu mamy szeroki mandat do działania. Musimy chronić nasz rynek, patrząc zarówno na trudności na świecie, jak i na Ukrainie. Ustalenia są jasne, choć mogą wymagać jeszcze pewnych doprecyzowań - mówił Kołodziejczak.
Dopłaty do zbóż wyniosą 200 i 300 zł do tony
Jak poinformował Władysław Serafin, prezez KZRKiOR negocjatorzy ze strony rolników nie otrzymali zgody strony rządowej na dopłaty do hektara, więc będą one do każdej sprzedanej tony.
- Będzie 200 zł do 1 tony sprzedanej od stycznia br. i 300 zł do każdej tony sprzedanej teraz - mówił Serafin.
Do sprawy dopłat odniósł się także wiceminister Kołodziejczak.
- Rząd zdaje sobie sprawę z trudności, których doświadczamy, zwłaszcza w kontekście produkcji pszenicy. Obecnie borykamy się z dużym spadkiem cen tego produktu. Dlatego ważne jest wsparcie dla naszych rolników, zwłaszcza tych, którzy uprawiają pszenicę, żyto i pszenżyto. Wypłacane jest już wsparcie dla producentów kukurydzy w wysokości 700 mln zł. Strona społeczna deklaruje również wspieranie rządu w zmianie zasad europejskiego Zielonego Ładu w rolnictwie. Planujemy przegląd i uproszczenie tych zasad, co pomoże w otrzymywaniu dopłat przez polskich rolników - mówił Michał Kołodziejczak.
Artur Koncik: Chodzi o to by wrócić do normalności
W ocenie Artura Koncika, lidera protestu na granicy z Niemcami w Świecku nocne ustalenia są przełomowe.
- Ja miałem łzy w oczach i mój imiennik p. Artur Balazs też je miał. Dziękujmey Panu za to wsparcie w negocjacjach i podpowiedzi. To było bardzo ważne i kluczowe. Jako rolnik powiem tak: chodzi o to by wrócić do normalności. My chcemy hodować i produkować w normalnych warunkach - mówił lider protetsu na A2 w Świecku.
Treść uzgodnień przedstawicieli rolników z ministrem Siekierskim
Poniżej treść dokumentu, który podpisano dzis wnocy w Jasionce.
1. Trudna sytuacja w rolnictwie wynika z wielu przyczyn i zaniedbań. Główną przyczyną jest agresja Rosji na Ukrainę.
2. Strony niniejszych uzgodnień zwracają uwagę na fakt, że jedną z zasadniczych przyczyn destabilizacji europejskiego rynku rolnego była bezwarunkowa zgoda Unii Europejskiej na nielimitowany import produktów rolnych z Ukrainy, poparta jednoznacznym stanowiskiem ówczesnego Rządu RP.
3. Dostarczając potrzebę wsparcia humanitarnego, gospodarczego i wojskowego Ukrainy, która padła ofiarą rosyjskiej agresji, obie strony wskazują jednocześnie na fakt, że ukraińska produkcja rolna oparta jest na całkowicie odmiennej strukturze gospodarstw i nie podlega takim wymogom, jakie nałożone są na europejskich producentów żywności. Nieuwzględnienie tego faktu przy podejmowaniu decyzji o zniesieniu ograniczeń dla ukraińskich producentów w dostępie do unijnego rynku było krótkowzroczne, i poza negatywnymi skutkami gospodarczymi uderza także w relacje polityczne i społeczne między państwami i społeczeństwami.
4. Zarówno Rząd jak i strona społeczna podkreślają potrzebę i wartość relacji gospodarczych z Ukrainą, jednakże muszą one odbywać się na takich warunkach, aby nie powodowały destabilizacji rynku w UE.
5. W związku z tym, że obie strony uznają za konieczne wypracowanie zasad regulujących handel artykułami rolno-spożywczymi, w tym także ich tranzyt między Polską i Ukrainą, utrzymane zostanie obowiązujące embargo na produkty rolne wprowadzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 września w 2023 roku.
- Minister rolnictwa zwrócił się z wnioskiem do Rady Ministrów o wstrzymanie tranzytu z Ukrainy produktów objętych wyżej wymienionym rozporządzeniem z Ukrainy przez terytorium Polski z dniem 1. kwietnia 2024 r.
- do dnia wejścia w życie unijnego rozporządzenia ATM (5 czerwca 2024) roku zarówno embargo jak i wstrzymanie tranzytu obejmie także cukier.
6. Obie strony zgadzają się, że uregulowanie relacji handlowych z Ukraińców musi przede wszystkim mieć wymiar wspólnotowy i opierać się
- na ustaleniu warunków dostępu do rynku dla towarów z Ukrainy, w tym przede wszystkim dla zbóż, rzepaku, kukurydzy (i produktów pochodnych dla tych kategorii, jak śruty, mąki, kasze, oleje) cukru, drobiu, jaj, owoców miękkich (i produktów pochodnych), jabłek i koncentratu jabłkowego. Podstawą tych warunków powinny być ustalone okresy referencyjne.
7. Niezależnie od kwestii związanych z uregulowaniem relacji handlowych z Ukrainą strony niniejszego porozumienia deklarują gotowość do wypracowania zestawu środków i działań które złagodzą rolnikom zakłócenia Rynku Rolnego w tym:
- pszenica,, pszenżyto jęczmień, żyto, mieszanki zbożowe zostaną objęte dopłatami (do pierwszych 300 ha) opartymi o schemat pomocy obowiązujący w 2023 roku, które będą obejmować sprzedaż dokonaną w okresie od 1 stycznia 31 maja 2024 r.
- utrzymanie podatku rolnego na poziomie nie wyższym niż w 2023 r.
8. Strona społeczna deklaruje wspieranie działań Rządu w celu zmiany zasad, na których opiera się Europejski Zielony Ład w rolnictwie.
Ustalone rozwiązania między Premierem Donaldem Tuskiem a przewodniczącą Urszulą Von der Leyen dokonały istotnych zmian, które uwzględniają propozycje i oczekiwania rolników zgłaszane w czasie protestów. Do najważniejszych należy: zastąpienie od 2024 r. obowiązkowego ugotowania dobrowolnym ekoschematem, uproszczenia dywersyfikacji i zmianowania, umożliwienie państwom członkowskim ustalenia okresu utrzymanie okrywy glebowej, dla gospodarstw do 10 ha odstąpienie od stosowania sankcji za nieprzestrzeganie wymogów środowiskowych (tzw. Warunkowości).
Przegląd tych zasad będzie kontynuowany. Jednym z pierwszych zadań powinno być przeanalizowanie możliwości zmniejszenia liczby ekoschematów i generalnego uproszczenia zasad wsparcia rolników realizujących wymagania związane z realizacją praktyk środowiskowych.
