Kalkulator składników pokarmowych: jak szybko przeliczyć w nawozach tlenki na pierwiastki, a pierwiastki na tlenki?

Kalkulator form składnika pokarmowego: jak szybko przeliczyć tlenki na pierwiastki, a pierwiastki na tlenki?

Podawane na opakowaniach z nawozem formy składników są czasem przez producentów, ze względów marketingowych, podawane w tlenku, np. zamiast 12% S napisane jest 30% SO3 (30 brzmi lepiej niż 12). Czasem jednak wynik analizy gleby podawany jest w pierwiastku, np. 22,5 mg P, a tymczasem zalecenia nawożenia fosforem opierają się na tlenku, czyli wygodniejsze byłoby 51,55 mg P2O5. Zarówno zapisy pierwiastkowy jak i tlenkowy są prawidłowe, ale utrudniają życie. Można je w łatwy sposób przeliczyć za pomocą mnożników (współczynników).

Przekształcenie z formy tlenkowej na pierwiastkową i odwrotnie jest niezwykle proste… pod warunkiem, że zna się przeliczniki. Po prostu wartość, którą chcemy uzyskać w innej formie mnożymy przez ten współczynnik. Czyli wspomniane wyżej 30% SO₃ mnożymy przez współczynnik (mnożnik) 0,4 i wychodzi nam 12% S.

Łatwiejsze jest jednak zastosowanie poniższego kalkulatora, ponieważ nie trzeba pamiętać ani szukać mnożników – są one tam wbudowane. Wystarczy z listy w polu Wybierz składnik i formę wybrać interesujący nas składnik pokarmowy i jego formę, a poniżej pojawi się współczynnik. Jednak, aby było jeszcze łatwiej, nie trzeba oddzielnie wpisywać do kalkulatora, np. w telefonie, ale interesującą nas wartość, np. kilogramy, gramy, miligramy, a nawet procenty wpisać w pole Wpisz wartość i wyliczony wynik pojawi się poniżej.

Skąd te współczynniki?

Tutaj konieczna jest krótka powtórka z chemii (ale nie musicie tego czytać, to tylko dla chętnych). Pamiętacie masę molową? Ufff… dla wielu to było straszne… koszmar z podstawówki! Ale po krótce: każdy pierwiastek chemiczny ma określną masę molową (określoną doświadczalnie, którą można odczytać z układu okresowego pierwiastków). Pierwiastek w formie czystej jest lżejszy od tlenku, ponieważ w tlenku oprócz pierwiastka mamy jeszcze jeden lub więcej atomów tlenu. Jeżeli w proporcji matematycznej porówna się masę pierwiastka z masą jego tlenku, to wychodzi nam współczynnik (mnożnik).

Dla tych, co nie chcą korzystać z kalkulatora powyżej, podajemy wartości mnożników:

P na P₂O₅ – 2,291
P₂O₅ na P – 0,436
K na K₂O – 1,205
K₂O na K – 0,83
Ca na CaO – 1,399
CaO na Ca – 0,715
CaO na CaCO₃ – 1,78 (potrzebne czasem do wyliczania dawki wapna węglanowego)
CaCO₃ na CaO – 0,56 (jw. Do dawki wapna węgalnowego)
Mg na MgO – 1,658
MgO na Mg – 0,603
MgO na MgSO₄ x H₂O – 3,45 (do wyliczania dawki siarczanu magnezu)
MgSO₄ x H₂O na MgO – 0,29 (jw.)
MgO na MgSO₄ x 7 H₂O – 6,15 (do wyliczania dawki siedmiowodnego siarczanu magnezu, tzw. soli gorzkiej)
MgSO₄ x 7 H₂O na MgO (jw.) – 0,163
Na na Na₂O – 1,326 (ważne w nawożeniu buraka)
Na₂O na Na – 0,742 (jw.)
S na SO₂ – 2
SO₂ na S – 0,5
S na SO₃ – 2,5
SO₃ na S – 0,4
S na SO₄ – 3
SO₄ na S – 0,33
S na K₂SO₄ – 5,438 (w nawożeniu siarczanem potasu)
K₂SO₄ na S – 0,184 (jw.)
S na CaSO₄ – 4,25 (w nawożeniu nieuwodnionym siarczanem wapnia)
CaSO₄ na S – 0,235 (jw.)