Polska złożyła do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt wniosek o odzyskanie statusu kraju wolnego od wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI). Ale to nie jedyny front walki z chorobami zakaźnymi zwierząt. W kraju obowiązkowemu zwalczania podlega 37 chorób.
Jakie choroby IW zwalcza z urzędu?
Działania w zakresie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt na terytorium Polski realizuje Inspekcja Weterynaryjna (IW) w oparciu o obowiązujące przepisy unijne i krajowe. Łącznie na terytorium RP obowiązkowi zwalczania podlega 37 chorób zakaźnych zwierząt, a obowiązkowi rejestracji – 48 takich chorób.
Na terytorium kraju w celu oceny stanu epizootycznego oraz zapewnienia zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt organy IW prowadzą badania kontrolne zakażeń zwierząt.
Badaniami kontrolnymi objęte są następujące choroby zakaźne zwierząt:
- klasyczny pomór świń,
- choroba pęcherzykowa świń,
- choroba Aujeszkyego u świń,
- pryszczyca,
- przenośne gąbczaste encefalopatie przeżuwaczy (TSE),
- choroba niebieskiego języka,
- gruźlica bydła
- bruceloza bydła,
- enzootyczna białaczka bydła,
- gorączka Q,
- zakaźne zapalenie nosa i tchawicy bydła/otręt bydła (IBR/IPV),
- bruceloza kóz i owiec,
- grypa ptaków,
- zakażenie SARS-CoV-2 u norek,
- wścieklizna u lisów wolno żyjących,
- rzekomy pomór drobiu.
Monitorowaniu i zwalczaniu podlega także:
- afrykański pomór świń – ASF,
- grypa ptaków – HPAI,
- gąbczasta enecefalopatia bydła – BSE,
- salomonella,
- wścieklizna,
- choroba Aujeszkiego.
Trwa walka z ASF
Rolnikom w ostatnim czasie najbardziej daje się we znaki wirus afrykańskiego pomoru świń. W 2023 r. w ramach realizacji programu zwalczania zbadano:
- 115 709 świń w 7396 gospodarstwach,
- 139 829 dzików, w tym 10 566 znalezionych martwych lub odstrzelonych z objawami wskazującymi na ASF (monitoring bierny) oraz 129 263 odstrzelonych bez objawów chorobowych (monitoring czynny).
W okresie od 1 stycznia 2024 r. do 29 marca 2024 r.:
- nie stwierdzono ognisk ASF u świń,
- stwierdzono 507 ognisk ASF u dzików w 11 województwach, z czego najwięcej (179 ognisk) w województwie zachodniopomorskim.
Program zwalczania grypy ptaków
W 2023 r.:
- w ramach nadzoru biernego zbadano próbki u drobiu w 128 gospodarstwach. W 68 przypadkach wykryto obecność materiału genetycznego wirusa HPAI – wyznaczono ogniska grypy ptaków,
- w ramach nadzoru czynnego u drobiu wykonano 6 788 badań PCR oraz 21 260 badań serologicznych z użyciem testu hamowania hemaglutynacji (HI) z wykorzystaniem antygenów H5 i H7 wirusa grypy ptaków,
- w ramach nadzoru biernego u dzikich ptaków przebadano 1003 sztuki, z czego w próbkach pobranych od 649 ptaków stwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa HPAI. Wyznaczono 141 ognisk grypy ptaków.
Ostatnie ognisko HPAI stwierdzono na terenie powiatu iławskiego w województwie warmińsko – mazurskim 2 marca 2024 r.
Główny Lekarz Weterynarii poinformował o złożeniu do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (WOAH) deklaracji o odzyskaniu statusu kraju wolnego od wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu z dniem 5 kwietnia 2024 roku. Złożenie deklaracji wynika z zakończenia procedur likwidacji ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków u drobiu stwierdzonych na terytorium RP w okresie od 7 grudnia 2023 r. do 2 marca 2024 r.
Złożenie deklaracji wynika z zakończenia procedur likwidacji ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków u drobiu stwierdzonych na terytorium RP w okresie od 7 grudnia 2023 r. do 2 marca 2024 r.
Program zwalczania gąbczastej encefalopatii bydła
W związku z uzyskaniem w 2017 r. przez Polskę statusu kraju o znikomym ryzyku wystąpienia BSE oraz ostatnim przypadkiem wystąpienia w Polsce choroby w postaci klasycznego BSE w 2013 r., aktualnie realizacja programu opiera się w głównej mierze na prowadzeniu monitoringu czynnego wśród bydła z grupy ryzyka oraz monitoringu biernego. Prowadzone działania monitoringowe zwiększają prawdopodobieństwo wykrycia choroby i wdrożenia skutecznego systemu reagowania i zwalczania.
Łącznie w latach 2002-2019 wykryto w Polsce 76 przypadków BSE. Ostatni przypadek klasycznego BSE wykryto w 2013 r., natomiast w 2019 r. wykryto atypową formę BSE (bez wpływu na status kraju w odniesieniu do BSE). Od 2019 r. nie odnotowano żadnego przypadku tej choroby.
Program zwalczania wścieklizny
W 2023 r. w Polsce stwierdzonych zostało 7 ognisk wścieklizny u zwierząt (6 lisów i 1 pies). Wszystkie ogniska wystąpiły w województwie podkarpackim.
W 2024 r. (do dn. 29.03.2024 r.) stwierdzono 1 ognisko wścieklizny w Polsce (u lisa padłego w województwie lubelskim).
wk
