Mimo że połowa marca to zwykle czas już dość intensywnych działań na polach, to w tym roku jednak pogoda pokrzyżowała plany w wielu rejonach kraju. Spora ilość wilgoci w glebie i ponownie padające deszcze powodują jednak, że bez wyrzutów sumienia o zbliżające się terminy agrotechniczne możemy poświęcić czas na ostatnie już zimowe szkolenie w tym roku.
Agrotechnika w uprawie buraka
O czym chcemy dzisiaj mówić? Skupimy się na agrotechnice i rynku buraka oraz cukru. Pierwsza część poświęcona będzie m.in. przygotowaniu gleby do siewu buraka w warunkach panujących właśnie w tym roku, czyli bardzo wilgotne stanowiska, często zbite i zamulone przez dużą ilość wody. W tzw. normalnym roku obserwowaliśmy o tej porze zwykle „siwe” zaorane pola przeznaczone pod uprawy jare. W przeddzień tegorocznej wiosny jest jednak inaczej i do tych warunków trzeba dostosować działania. Przedstawimy sposób uprawy dla wszystkich systemów, w których wysiewany jest burak cukrowy.
Co dalej? Chwasty i ich skuteczne ograniczanie bez dwóch ważnych substancji: desmedifamu już nieobecnego w rejestrze i triflusulfuronu, możliwego do zastosowania ostatni sezon. Walka z chwastami staje się coraz trudniejsza także dlatego, że coraz częściej cały program odchwaszczania trzeba realizować w suchych warunkach, z minimalną ilością wilgoci w wierzchniej warstwie gleby. To znacząco utrudnia skuteczną walkę z chwastami, ale nawet na takie warunki znajdą się rozwiązania.
Nie może zabraknąć tematu poświęconego chwościkowi, który jest coraz większym problemem w naszym kraju. Ten zjadacz cukru już nie raz pokazał, że nawet bez wywoływania epidemii na polu potrafi skutecznie obniżyć polaryzację. Tutaj znowu natrafiamy na problem uszczuplającego się rejestru substancji czynnych, ale na szczęście do łask wróciły miedź i siarka, które dodatkowo w „wersji” systemicznej okazują się całkiem skuteczną bronią zabezpieczającą przed chorobą.
Rynek buraka cukrowego - czy dalej się będzie opłacało?
W drugiej części seminarium sprawdzimy, ile wspólnego mają ze sobą ekoschematy i burak i na ile gatunek ten przyda się w realizowaniu nowych założeń przygotowanych wspaniałomyślnie przez włodarzy europejskich. Podczas debaty z ekspertami spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy hossa na rynku buraka i cukru jeszcze potrwa. Przewidywanie zachowań rynku każdego towaru to tylko prognozy, ale analiza rynkowa rejonów, gdzie produkuje się cukier pozwala chociaż na parę lat określić trendy i być może pomóc w planowaniu zasiewów.
Dość jednak wstępu –zaczynamy!!!
Dobrze przygotowane stanowisko pod buraka w różnych warunkach glebowych
– Wejście z uprawą przedsiewną determinowane jest ilością wody na polu. Tej w tym roku nie brakuje, jednak liczba zabiegów uprawowych powinna być jak najmniejsza. Jeśli widzimy, że pole ma problem teraz z zastoiskami, to niestety nie należy jej głęboszować. Powinniśmy to robić po żniwach lub jesienią w warunkach, gdy gleba nie jest zbyt wilgotna – mówił w pierwszym wykładzie naszego seminarium Mateusz Krawczyk.
– W uprawie orkowej buraka trzeba liczyć się z tym, że może dojść do zamulenia gleby przy zbyt intensywnych opadach, erozji wietrznej i wodnej. Dlatego też warto rozważyć systemy uproszczone i wykorzystanie międzyplonów okrywających glebę do samej wiosny – mówił Mateusz Krawczyk. Dodał, że trzeba mieć na uwadze tutaj także wilgotność gleby na wiosnę, która będzie się później ogrzewać i oddawać wodę, więc może to powodować późniejszy wjazd w pole z uprawą.
– W uprawie orkowej buraka trzeba liczyć się z tym, że może dojść do zamulenia gleby przy zbyt intensywnych opadach, erozji wietrznej i wodnej. Dlatego też warto rozważyć systemy uproszczone i wykorzystanie międzyplonów okrywających glebę do samej wiosny – mówił Mateusz Krawczyk
Europejskie i światowe sposoby na chwościka – jak sobie radzić z chorobą?
Największym wrogiem buraka jest niewątpliwie chwościk. Dużo już powiedziano o konieczności jego zwalczania. Jednak klimat i środowisko zmieniają się i trzeba być elastycznym. Jedno ze zjawisk, które wpływają na stan fitosanitarny plantacji to zmiany klimatu. Do niedawna wystarczył jeden zabieg fungicydowy w buraku cukrowym, a w niektórych rejonach nie był on konieczny. Obecnie są rejony w Polsce w których wykonano ostatnio nawet 4 opryskiwania – mówiła dr Agnieszka Kiniec z TSD IOR – PIB w Toruniu.
Jednak nie tylko ocieplenie wpływa na zmianę strategii ochrony. Ekspertka wskazała na problem uodparniania się sprawcy chwościka na fungicydy. Przykładowo strobiluryny już praktycznie nie zwalczają tego grzyba. Ich zastosowanie bez partnera z innej grupy chemicznej nie powinno mieć miejsca. Należy także zapobiegać powstawaniu odporności na jeszcze działające substancje, np. na triazole. One także powinny być stosowane razem z partnerem o innym mechanizmie działania oraz ze środkami o działaniu powierzchniowym o wielokierunkowym działaniu na patogeny, czyli takimi jak miedź lub siarka.
Niełatwe odchwaszczanie
– Buraki to uprawa, która nie służy do czyszczenia pola z chwastów. Każde pole jest inne i tak naprawdę na każde trzeba by przygotowywać inny program ochrony przed chwastami. Pamiętajmy, że skuteczne zwalczanie chwastów zależy w 50% od doboru substancji, a w 50% od techniki opryskiwania i warunków – podkreślał Mateusz Krawczyk na naszym seminarium buraczanym.
Ważnym wątkiem wykładu było zwalczanie chwastów w warunkach suszy. Na przykładzie zwalczania komosy białej ekspert pokazał, jak nieskuteczny może być zabieg w warunkach, kiedy roślina wytworzy przy suchej pogodzie grubą warstwę wosku na liściach i liścieniach.
– W tym zakresie kluczową rolę odgrywa bardzo dobre pokrycie chwastów cieczą opryskową. Oznacza to, że kropla musi być drobna, ale już w warunkach bardziej wietrznych może się okazać, że mamy znoszenie cieczy – mówił ekspert. Mniejsza kropla oznacza lepsze pokrycie, ale ważna jest też tu odpowiednia ilość wody. Podkreślał, że nie jest zwolennikiem ograniczania ilości wody do skrajnych wartości nie jest dobre. Zawsze drobna kropla będzie lepiej pokrywać liście chwastów. Standardowe 200 l/ha wody podczas odchwaszczania jest optymalne, jeśli chodzi o pokrycie roślin drobną kroplą.
Pamiętajmy, że stosując 200 l/ha cieczy na każdy m2 trafi 8 ml tej cieczy. To bardzo mało, więc musi być ona zaaplikowana bardzo precyzyjnie. To jednocześnie oznacza, że substancji czynnej na tej powierzchni może być nawet poniżej 1 ml/m2!
Stadium rozwojowe chwastów
Jeśli chcemy skutecznie zwalczać chwasty, musimy wykonać zabieg, kiedy znajdują się one w fazie liścieni.
– Nawet uciążliwe chwasty, jak samosiewy rzepaku możemy skutecznie zwalczyć bez wycofywanego triflusulfuronu. Sprawdzi się tu chociażby metamitron, który poza dominującym działaniem odglebowym działa też nalistnie – mówił Mateusz Krawczyk. Podkreślał, że im starsze chwasty, tym bogatszej mieszaniny herbicydów potrzebujemy i nie wykluczone, że w wyższych dawkach.
Jakie ekoschematy dla producentów buraka cukrowego?
- Płatność do buraków cukrowych w KPS do 2027 r. zostanie utrzymana. Łączna alokacja na lata 2023-2027 wynosi 362,5 mln euro, roczna alokacja to 73,778 mln euro (2027 – 67,4 mln euro) – mówił Grzegorz Ignaczewski. Paleta ekoschematów, z których mogą skorzystać producenci buraka cukrowego to choćby rolnictwo węglowe - system punktowy: 1 punkt 100 zł, i tutaj warto rozważyć: międzyplony ozime wsiewki śródplonowe (5 pkt.), opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia (wariant podstawowy 1 pkt., wariant z wapnowaniem 3 pkt.), zróżnicowana struktura upraw 3 pkt., uproszczone systemy uprawy (4 pkt.), wymieszanie słomy z glebą (2 pkt.) – wymiał Grzegorz Ignaczewski.
W przypadku wariantu „Uproszczone systemy uprawy”, w którym 1 pkt = 22,47 euro, a na gruntach ornych uprawa roślin prowadzona jest w formie uprawy konserwującej bezorkowej lub uprawy pasowej (strip – till), przy czym: zabiegi uprawowe wykonywane są z odstąpieniem od uprawy płużnej w zespole uprawek pożniwnych i przedsiewnych. Jest także zmiana, mówiąca o tym, że uwzględnia się możliwość zebrania słomy z gruntu zadeklarowanego do tej praktyki. Trzeba pamiętać, że praktyka nie obejmuje uprawy zerowej.
Wpływ aminokwasów Agro-Sorb na wielkość plonu i polaryzację w uprawie buraka cukrowego
- W produkcji aminokwasów do celów rolniczych bardzo ważny jest rodzaj hydrolizy. W przypadku hydrolizy chemicznej, prowadzonej w wysokiej temperaturze, niektóre aminokwasy, np. tryptofan rozpadają się. W hydrolizie enzymatycznej używa się temperatur 40-60 st. C i dzięki temu uzyskuje się aminokwasy wrażliwe na wysokie temperatury – powiedział Radosław Łaźny, agronom z firmy Agro-Sorb. Mówił o aminokwasach jako składnikach czynnych oferowanych przez firmę biostymulatorów. Wpływają one wg niego na szereg procesów w roślinach i m.in. zwiększają odporność roślin na czynniki stresowe, np. niedobory wody czy niskie temperatury. Środkiem o działaniu jako antystresant jest Agro-Sorb Folium. Jednak aminokwasy mają znacznie wg niego także w ochronie roślin przez agrofagami.
- Aminokwasy pomagają roślinom przetrwać stres wywołany herbicydami. Natomiast w ochronie buraka przed chorobami pozwalają na obniżenie dawki fungicydu o 15-20%, co pokrywa koszt biostymulatora – dodał agronom. Wg niego biostymuatory z aminokwasami działają także na fizjologię roślin. W przypadku buraka mogą wpływać na zwiększenie polaryzacji cukru o kolejne 0,8 do 1,2 procent.
