W ostatnim czasie można mówić o rekordowych cenach gazu, których nie widzieliśmy już od dwóch lat. Ceny gazu są ściśle skorelowane z cenami nawozów azotowych, u których widzimy także mocną tendencje do wzrostu. Czy powtórzą się "Kosmiczne" ceny nawozów z 2022 roku?
Zacznijmy jednak od początku. PGNiG potwierdziło, że nastąpiło całkowite wstrzymanie dostaw gazu z Rosji. Ta sytuacja miała miejsce dokładnie 27 kwietnia 2022 roku.
- Pomimo wywiązywania się PGNiG ze wszystkich zobowiązań wynikających z kontraktu jamalskiego, 27 kwietnia br. Gazprom przestał realizować dostawy gazu ziemnego, do których zobowiązany jest na podstawie tego kontraktu i nominacji PGNiG - napisano w komunikacie.
Jak przekazał wtedy PGNiG, Gazprom wstrzymał dostawy w związku z postanowieniami dekretu Prezydenta Federacji Rosyjskiej nr 172 z 31 marca 2022 roku „o specjalnej procedurze wykonania zobowiązań zagranicznych nabywców wobec rosyjskich dostawców gazu ziemnego". Skutkiem czego była próba wprowadzenia wobec części kontrahentów Gazpromu obowiązku prowadzenia rachunków rozliczeniowych w banku znajdującym się w jurysdykcji Federacji Rosyjskiej i dokonywania ostatecznej płatności za dostarczany gaz w rublach rosyjskich.
PGNiG odrzucił takie warunki rozliczenia, powołując się na niezgodność z kontraktem jamalskim (płatność w dolarach). W ramach tego kontraktu do Polski trafiało w rocznej skali około 9 mld m3.
Tego samego dnia, kiedy dostawy gazu zostały wstrzymane, cena za MWh wzrosła o 24%. Polska jednak korzystała i korzysta z innych źródeł gazu, a także posiadała odpowiednie zabezpieczenie w magazynach.
Gaz najdroższy od dwóch lat
Szczytowa cena gazu z ostatnich dni to 58 euro za MWh. Według najnowszych informacji cena zaczyna delikatnie spadać. Niepokoi jednak również poziom wypełnienia magazynów gazem w Europie, ten jest najniższy od dwóch lat i wynosi 48,48%.
Prognozowany wzrost zużycia gazu o 17% w bieżącym oraz nadchodzącym miesiącu również może wpłynąć na pogorszenie się sytuacji na rynku gazu.
Jak czytamy na money.pl, Dawid Czopek, który zarządza polaris FIZ, uspokaja i uważa, że obecny kryzys jest tylko sezonowy i rozwiąże się, jak tylko przyjdzie wiosna.
Unia Europejska w odpowiedzi na agresję rosyjską w kierunku Ukrainy wprowadziła wiążące cele związane z runkiem gazu. Mianowicie określono, że magazyny muszą być wypełnione w 90% każdego listopada. Według przepisów wyznaczono również cele pośrednie na miesiące takie jak luty, maj, lipiec oraz wrzesień.
W momencie, kiedy Europa zakończyła import rosyjskiego gazu, uzupełnienie magazynów w miesiącach letnich stało się bardziej skomplikowane i kosztowne. Europa została również zmuszona do większego uzależnienia się od LNG (skroplonego gazu ziemnego), a to oznacza konkurowanie o dostawy z rynkami zamorskimi. Cała ta sytuacja ma oczywiście przełożenie na ceny nawozów.
Zobacz także: Aktualne ceny nawozów - kolejne podwyżki, teraz także na nawozy NPK
Na koniec 2024 roku, cena gazu spadła do 41,5 euro za MWh, ale już kolejne kontrakty terminowe na gaz ziemny w Europie wzrosły do 50,5 euro, co było wtedy najwyższą ceną od października 2023 roku. Jest to spowodowane głównie zakończeniem dostaw rosyjskiego gazu przez Ukrainę od 1 stycznia 2025 roku.
W roku 2022 ceny nawozów poszybowały do naprawdę wysokich poziomów, a cena gazu oscylowała wtedy na poziomie około 230 euro za MWh.
Przypomnijmy, że saletra amonowa kosztowała wtedy 4305 euro za tonę, przy czym podwyżka ta była ekspresowa, ponieważ miesiąc wcześniej ten sam nawóz można było kupić za 3655 zł za tonę.
Więcej o cenach nawozów z 2022 roku przeczytasz TUTAJ.
W związku z rosnącymi cenami za gaz, producenci nawozów w drugim półroczu 2024 roku nie podnosili cen nawozów, a szli w kierunku ograniczania produkcji, a nawet jej zamykania. Punkty sprzedające nawozy, również nie robiły z tego względu zakupów na zapas i często, przy okazji naszej cotygodniowej sondy słyszymy, o braku w towarze. Do tego rolnicy również nie wykazywali zainteresowania, robieniem zakupów na zapas na wiosenne nawożenie. Jednak termin pierwszej aplikacji już dla wielu miejsc w Polsce wg mapy IMGW jest już możliwy, czy więc silny popyt na nawozy i rosnące ceny gazu wywindują cenniki nawozowe jeszcze bardziej?
Miejmy nadzieję, że nie osiągniemy już poziomów z 2022 roku, jednak czytając wszelkie analizy, w najbliższym czasie nie ma co spodziewać się spadków cen nawozów.
Bernat Patrycja
Fot: canva
