Ziarna dyni – potencjał rynkowy
Pestki dyni, szczególnie łuskane, znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Są bogatym źródłem witamin, minerałów oraz kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-9. Produkty te są cenione zarówno w diecie wegetariańskiej, jak i przez osoby dbające o zdrową żywność. W związku z tym popyt na pestki dyni stale rośnie, co pozytywnie wpływa na ceny tego surowca.
Dodatkowym atutem jest fakt, że z pestek dyni tłoczony jest olej, który uchodzi za jeden z najzdrowszych tłuszczów roślinnych. Olej z pestek dyni znajduje swoje miejsce na półkach sklepów z ekologiczną żywnością, a także w kuchniach domowych, gdzie doceniany jest za smak i właściwości zdrowotne.
Zobacz także: Co jest bardziej opłacalne – sprzedaż kukurydzy na pniu czy na ziarno?
Koszty uprawy dyni na ziarno
Uprawa dyni na ziarno nie należy do najtrudniejszych ale wymaga odpowiedniego przygotowania, zarówno pod względem agrotechnicznym, jak i finansowym. Do najważniejszych kosztów zaliczyć można:
- Zakup nasion – ceny nasion odmian dyni na ziarno są wyższe niż nasion tradycyjnych odmian jadalnych. Średnio, cena nasion na 1 ha waha się od 500 do 1250 zł.
- Przygotowanie gleby i siew – dynia potrzebuje dobrze nasłonecznionego stanowiska, z dala od przeciągów. Najlepiej rośnie na glebach średnio zwięzłych, o znacznej zawartości próchnicy, żyznych, przepuszczalnych i przewiewnych, szybko nagrzewających się, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Koszty nawożenia, orki, siewu i ewentualnego nawadniania mogą się wahać w zależności od tego, jakimi zasobami dysponuje rolnik. Przy usługach koszty zawsze są wyższe. Dynie sieje się siewnikiem do kukurydzy, ze zmienną tarczą. Jest to siew punktowy w rzędach co 75 cm. Usługa siania to koszt około 250 zł na 1 hektar.
- Ochrona roślin - uprawy dyni mogą być narażone na ataki chorób grzybowych i owadów. Koszty środków ochrony roślin mogą wynosić nawet 500-700 zł na hektar, zależnie od warunków pogodowych i intensywności zagrożeń.
- Zbiór i przetwarzanie – to jedna z najtrudniejszych części uprawy. Pestki muszą być oddzielone od miąższu, umyte, wysuszone i ewentualnie łuskane. Proces ten wymaga odpowiedniego sprzętu, a jego zakup może być bardzo kosztowny. Dlatego też większość rolników decyduje się na usługowy zbiór. Należy przy tym uwzględnić koszt usługi tak zwanego spychania dyni w rzędy. Koszt ten wynosi około 200 zł na hektar, natomiast usługa kombajnu to koszt około 350 zł na hektar.
- Przechowywanie i transport – W kosztach należy również uwzględnić koszt usługowego suszenia ziarna o ile rolnik nie dysponuje własną suszarnią. Koszt suszenia nasion to koszt w granicy 2,00 zł -2,50 zł za kilogram suchej dyni. Wysuszone ziarna muszą być odpowiednio przechowywane, aby nie straciły swoich właściwości. Konieczne może być zainwestowanie w odpowiednie magazyny lub chłodnie. Alternatywą jest również bezpośrednia sprzedaż do firmy, która zajmuje się usługowym suszeniem ziarna.
Wydajność i zyski
Plonowanie dyni na ziarno zależy od wielu czynników, takich jak odmiana, warunki klimatyczne, dostępność wody oraz jakość gleby. Średni plon pestek dyni to około 400-800 kg z hektara.
Cena pestek dyni na rynku hurtowym waha się w tym roku w granicach od 12 do 15 zł za kilogram suchych pestek dyni. Przykładowo, przy plonie wynoszącym 500 kg/ha i średniej cenie 13 zł/kg, rolnik może liczyć na przychód rzędu 6.500 zł/ha.
Jak w praktyce wygląda uprawa dyni? Zapytaliśmy jednego z producentów
– Dynia nie jest wymagającym warzywem. Musimy odpowiednio dobrać stanowisko, żeby było nasłonecznione. Przy produkcji ważne jest również stosowanie środków ochrony. Musimy uwzględnić oprysk doglebowy oraz na chwasty jednoliścienne. Później mamy tak zwane opielanie. Dochodzi nam także koszt zasilania nawozem. Przy siewie to jest pod korzeń około 200kg NPK na hektar. – mówi Piotr Kisiel, producent dyni z powiatu bialskiego w województwie lubelskim – Gospodarstwo prowadzę wraz z bratem Rafałem, co roku siejemy około 10 hektarów dyni. Wysiew dyni następuje w maju, optymalna temperatura wzrostu roślin to 25°C, a powyżej 12°C nasiona kiełkują już po 6–8 dniach od siewu. Zbiór zaczynamy we wrześniu – październiku. Na obecną chwilę dynia na ziarno staje się coraz bardziej popularną uprawą. Lubelszczyzna staje się swoistym zagłębiem produkcji dyni na ziarno. Warzywo ma wiele zastosowań, zaczynając od działań pro zdrowotnych, a kończąc na kosmetyce. Ziarna naszych dyni wykorzystuje się głównie do celów spożywczych, tłoczony jest z niej olej, lub sprzedawane są gotowe ziarna jako dodatki do sałatek ale także wykorzystywane są do produkcji kosmetyków.
Agata Stachowiak
Fot: Rafał Mitura
